مسلمانان حاصلى نخواهد داشت. از اين رو، دست از محاصره كشيد و كار طائفيان را به آينده موكول ساخت. پيامبر (ص) دوبار به طائف رفت. بار اوّل براى تبليغ و اين دفعه براى جنگ و هر دوبار تلاش آن حضرت بى‌ثمر ماند.

گذشت زمان حسن تدبير پيامبر (ص) در ترك محاصره طائف را ثابت كرد. سال بعد طائفيان كه قدرت و گسترش اسلام را ديدند، با پاى خود به حضور پيامبر (ص) رسيده، اظهار كردند كه در مقابل ايشان تسليمند. [1]

الف- آزادى اسيران‌

رسول خدا (ص) پس از ترك محاصره طائف به مكه بازگشت. در جنگ حنين اسير و غنيمتهاى زيادى به دست مسلمانان افتاده بود. نمايندگانى از هوازن نزد آن حضرت آمدند تا درباره اسيران خود گفت و گو كنند. آنان با بيان سخنانى ترحم‌انگيز خواستند كه حضرتش را وادار سازند اسيران را يكجا آزاد كند، اما ايشان فرمود كه تنها مى‌تواند از حق خودش بگذرد و رضايت ديگر مسلمانان نيز بايد فراهم شود. با راهنمايى پيامبر (ص) و گذشت مسلمانان، نمايندگان هوازن موفق شدند اسيران را آزاد كنند، ليكن از اموال چيزى به آنها داده نشد. [2]

گويا رسول خدا (ص) از همان آغاز فتح مكه بناى كار را بر گذشت نهاده بود. از گناه‌مكيان درگذشت. هند، زن ابوسفيان را كه حضرت حمزه سيدالشهدا به تحريك او به شهادت رسيد بخشود، كسى كه باعث سقط جنين دختر او (زينب) شده بود، مورد عفو قرار داد، كار را بر مردم طائف سخت‌نگرفت، اسيران را آزاد ساخت، غنيمتها راميان تازه مسلمانان مكه‌قسمت كرد و خلاصه آنكه در اين سفر، تنها به همان هدف اصلى يعنى فتح مكه بسنده نمود. [3]

جنگهاى حنين و طائف آخرين جنگهاى داخلى شبه جزيره عربستان در عصرپيامبر (ص) بود. از آن پس اسلام فراگير شد و كسى ياراى مقابله با آن را نداشت. مردم گروه گروه به مركز حكومت يعنى مدينه آمده، اظهار اسلام مى‌كردند. از آن پس رسول خدا (ص) متوجه هدفهاى خارجى شد.

[1] براِی آگاهِی بِیشتر ر.ک. اعلام الورِی، ص 123؛ طبقات ابن سعد، ج 1، ص 312.

[2] ر.ک. السِیرة النبوِیه، ج 4، ص 131؛ اعلام الورِی، ص 126 ـ 136.

[3] براِی اطلاع بِیشتر ر.ک. السِیرة النبوِیه، ص 133 ـ 136.