درس چهاردهم

جنگهاى موته و تبوك‌

رسول خدا (ص) در دوران زندگانى خود، دو جنگ را عليه امپراتورى روم تدارك ديد: جنگ موته و جنگ تبوك. اولى قبل از فتح مكه بود و به فرماندهى چند تن از سرداران اسلام هدايت شد و دومى بعد از فتح مكه اتفاق افتاد و فرماندهى آن را شخص پيامبر (ص) بر عهده داشت.

امپراتورى روم، واقع در شمال جزيرة العرب، قلمرويى گسترده داشت و از جمله سوريه و فلسطين را شامل مى‌شد. در مرز جنوبى اين كشور يعنى در مرز شمال شبه جزيره، دولت «غسانى» از جانب امپراتور روم حكومت مى‌كرد. اين دولت مانند سپر محافظى بود كه امپراتورى روم را در مقابل تهاجم ساكنان شبه جزيره محافظت مى‌كرد.

جنگهاى موته و تبوك از دو جنبه داراى اهميت بود: اوّل آنكه اين جنگها عليه يك امپراتورى بسيار قدرتمند صورت گرفت و دوّم آنكه مسلمانان براى رسيدن به قلمرو امپراتورى روم از يك صحراى وحشتناك و پر خطر عبور كردند. بنابراين، ارزش نظامى اين دو جنگ تنها به رويارويى با دشمن و پيروزى بر او نبود، بلكه نفس اقدام به اين كار نشانگر اعتماد به نفس و اعتقاد راسخ مسلمانان به پيشبرد هدفهاى دينى بود. اين دو عمليات بخوبى مى‌نماياند كه چگونه مسلمانان در اجراى فرمانهاى رسول خدا (ص) در مقام فرماندهى كل قوا ايثارگرانه مى‌كوشيدند.

جنگ موته‌

آغازگر اين جنگ حكومت اسلامى نبود، بلكه پيش از آن عربهاى ساكن مرزهاى شام‌