مى‌شد و زمانى شكست مى‌خورد. چون بنابر اين نبود كه كار رسالت از راه غير عادى پيش برود. بناى خداوند بر آن بود كه مسلمانان در اين نبردها شركت كنند تا مجاهد از منافق و شجاع از ترسو واستوار ازفرارى بازشناخته شود. خداوند مى‌خواست كه پيروان پيامبراسلام را همانند پيروان اديان پيشين بيازمايد و به هر كسى هر آنچه را كه شايسته آن است بدهد.

هدف بحث حاضر اين است كه رفتار بشرى رسول خدا (ص) در جنگهاى روزگار او را بنماياند و نشان دهد كه حضرتش كار جنگ را چگونه پيش مى‌برد. تاريخ و تحليل سياسى- نظامى جنگهاى رسول خدا (ص) در درسهاى پيشين ارائه شد و آنچه در اين درس مى‌آيد، جمع‌بندى و نتيجه‌گيرى كلى روشهاى جنگى آن حضرت است. به اين اميد كه سيره جنگى پيامبر خدا (ص) سرمشق رزمندگان اسلام و الهام‌بخش رفتار آنان باشد، ديگر آنكه سيماى صلح‌آميز آن حضرت را در جنگها بنمايانيم تا دروغهاى كسانى كه از ايشان چهره‌اى خشن و جنگ‌طلب ترسيم كرده‌اند، آشكار شود.

شركت در جنگ‌

رسول خدا (ص) در بيشتر جنگها شركت داشت و فرماندهى جنگهاى بزرگ و سرنوشت‌ساز مثل بدر، احد، خندق، فتح مكه، حنين و تبوك بر عهده خود آن حضرت بود. حضور پيامبر (ص) در ميدان جنگ مايه دلگرمى رزمندگان اسلام مى‌شد، بويژه آنكه حضرتش چونان ديگر جنگجويان در سختيهاى جنگ سهيم بود. با اين وجود، شأن و مقام فرماندهى خويش را در هر موقعيتى حفظ مى‌كرد. به منظور فرماندهى و پيشبرد كار جنگ، مكان ويژه‌اى را اختيار مى‌كرد و به هدايت رزمندگان مى‌پرداخت.

با آنكه رسول خدا (ص) شجاعتى بى‌مانند داشت، اما اغلب، كار از پاى درآوردن دشمن را به عهده رزمندگان اسلام مى‌گذاشت حضرتش جز در وقت ضرورت دست به شمشير نمى‌برد و چونان كوه استوارى بود كه به گفته اميرمؤمنان على (ع) وقتى كا رجنگ سخت مى‌شد، رزمندگان اسلام بدو پناه مى‌بردند. [1]

[1] نهج البلاغه، صبحِی صالح، ص 520، شماره 9.