درس پنجم

جنگ احد از بعد نظامى‌

جنگ احد پس از جنگ بدر و با انگيزه‌هاى زير از سوى مشركان آغاز شد: انتقام كشتگان بدر، رهايى از تنگناى اقتصادى و تحصيل امنيت راه تجارى مكه- شام و نيز تثبيت حاكميت و رهبرى متزلزل قريش. اين انگيزه‌ها هم جنبه نظامى و هم سياسى داشت كه در اين درس تنها به بعد نظامى آن اشاره مى‌شود.

توان و آمادگى رزمى‌

الف- روحيه:

مشركان در حالى عازم مدينه شدند كه همه يكدل و يك رأى بودند. بر خلاف جنگ بدر كه تعدادى كنيزك آوازه‌خوان همراهشان بود، اين بار زنان اشراف را براى تحريك و انگيزش لشكر و يادآورى كشتگان بدر با خود آوردند. (1) اين در حالى بود كه مسلمانان به دليل اختلافى كه بر سر محل نبرد با هم پيدا كردند، دچار دو دستگى شدند. آنهايى كه مايل به جنگ در بيرون شهر بودند، سرشار از شوق و نشاط و تعدادى از آنها كه مايل به جنگ در مدينه بودند، با اكراه به ميدان آمدند.

ب- تركيب:

سپاه اسلام تركيبى ناهمگون داشت. گروهى از آنان شيفته شهادت و گروهى ديگر محتاط بودند. منافقان نيز عازم ميدان نبرد شدند، اما در نيمه راه به بهانه‌هاى واهى‌