خلاصه‌

ناكامى مسلمانان در جنگ احد براى آنها دشواريهايى در داخل و خارج مدينه به وجود آورد. در بعد داخلى، يهود و منافقان بر ضد حكومت اسلامى به توطئه چينى پرداختند و در بعد خارجى برخى از قبيله‌هاى اطراف مدينه جرأت يافتند كه به مسلمانان حمله كنند؛ از آن جمله قبيله بنى‌اسد بود كه رسول خدا (ص) آنها را پراكنده ساخت.

يهوديان بنى‌نضير قصد كشتن پيامبر (ص) را داشتند. آن حضرت نيز آنان را محاصره كرد تا تسليم شدند و مدينه راترك كردند.

غزوه ذات الرقاع نيز به منظور پيشگيرى از حمله يكى از قبيله‌هاى عرب به مدينه انجام شد.

عده‌اى از اعراب در دومة الجندل ناامنى ايجاد كرده بودند كه رسول خدا (ص) با رفتن به آنجا، آنان را ترسانيد و فرارى داد.

با آنكه ابوسفيان خود پيشنهاد شركت در «بدر» در سال آينده را داده بود، از آمدن به جنگ خوددارى كرد. اين امر مسلمانان را در چشم اعراب ارجمند ساخت.

مكيان دو تن از اسيران مسلمان را بگونه‌اى دردناك به شهادت رساندند.