درس نهم:

پايان جنگ احزاب،

آغاز تهاجمات اسلام‌

جنگ احزاب در تاريخ جنگهاى پيامبر (ص) يك نقطه عطف به شمار مى‌رود. پيش از آن مسلمانان در طول نبردهاى گوناگون، صلابت و استوارى خود را نشان دادند، اما نيروهاى كفر نيز توانمند بودند و عليه حكومت اسلامى فعاليت سياسى- نظامى داشتند.

وضع اقتصادى مسلمانان نيز رضايت بخش نبود، زيرا فرصت پرداختن به كارهاى اقتصادى را نداشتند. منابع درآمد حكومت اسلامى نيز اندك بود و كفاف هزينه‌هاى جنگهاى پياپى را نمى‌داد. گرايش مردم به اسلام اندك بود و عدّه زيادى بودند كه انتظار سقوط حكومت اسلامى و برچيده شدن بساط اسلام را مى‌كشيدند.

پس از جنگ احزاب، اوضاع دگرگون شد. اتحاد سياسى مخالفان اسلام از بين رفت.

قدرت نظامى آنان رو به ضعف نهاد و از توان اقتصادى‌شان كاسته شد. درمقابل، وضع سياسى، اقتصادى و نظامى حكومت اسلامى رو به بهبود نهاد و روند گرايش به اسلام شتاب گرفت. اميدهاى دشمنان اسلام به نوميدى تبديل شد و شب تيره جاهليت رفت كه جايش را به روز روشن اسلام بدهد.

صحنه پيكار احزاب در ابتدا براى مسلمانان ترسناك و يأس‌آور بود، مؤمنان به سختى مورد آزمايش قرار گرفتند، دلها تكان خورد و تعدادى از افراد در وعده‌هاى خداوند ترديد كردند.

(... وَ اذْ زاغَتِ الْابْصارُ وَ بَلَغَتِ القُلُوبُ الْحَناجِرَ وَ تَظُنّوُنَ بِاللَّهِ الظُّنُونا* هُنالِكَ ابْتُلِىَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالًا شَديداً) [1]

[1] احزاب، آِیات 10 ـ 11.