د- فراهم شدن زمينه براى خروج مسلمانان از مكه‌

بر اساس پيمان حديبيه، اگر كسى از مسلمانان مكه به مدينه پناهنده مى‌شد، حكومت اسلامى ملزم بود كه او را به قريش تحويل دهد. رسول خدا (ص) نيز خود را به اجراى اين قرار داد متعهد مى‌دانست و در چند مورد مسلمانان را به مكه بازگردانيد، اما يكى از افراد به نام ابوبصير كه بر اساس پيمان حديبيه به مكه بازگردانيده شد، در راه مأموران محافظ خود را كشت و به مدينه بازگشت. رسول خدا كه زبردستى او را ديد فرمود: واى بر مادرش اگر او مردانى مى‌داشت. جنگ به راه مى‌انداخت. [1]

ابوبصير از مدينه خارج شد و در راه كاروانهاى قريش كمين كرد و به آنها دستبرد مى‌زد. مسلمانان مكه وقتى چنين ديدند، فرصت را غنيمت شمرده، به او پيوستند و مرتب براى كاروانهاى قريش ايجاد مزاحمت مى‌كردند و كسى هم به آنها دست نمى‌يافت. قريش كه درمانده شده بودند از قرارداد چشم پوشيده، از رسول خدا (ص) خواستند كه آن عده را به مدينه راه دهد. به اين ترتيب تعدادى حدود هفتاد تن از مسلمانان توانستند به آغوش حكومت اسلامى پناه ببرند، در حالى كه قريش كوچكترين واكنشى نتوانستند نشان دهند. [2]

[1] سِیره ابن هشام، ج 3، ص 338؛ تارِیخ پِیامبر اسلام، آِیتِی، ص 374 ـ 375.

[2] ر.ک. سِیره ابن هشام، ج 3، ص 337 ـ 339.