درس يازدهم

جنگ خيبر

رسول خدا (ص) اندكى پس از صلح حديبيه به قصد گشودن قلعه‌هاى خيبر حركت كرد. يهوديان ساكن اين ناحيه، بزرگترين قدرت يهود و دومين قدرت حجاز پس از قريش و همپيمانانش به شمار مى‌آمدند. صلح با قريش اين امكان را فراهم ساخت تامسلمانان بتوانند اين قدرت بزرگ را بشكنند و راه را براى بسط و توسعه اسلام هموار سازند.

اهميت نظامى- سياسى خيبر

پس از آنكه يهوديان بنى‌قينقاع، بنى نضير و بنى قريظه از مدينه فرارى شدند، خيبر تنها كانون بزرگ يهود بود. وجود اين گروه براى حكومت اسلامى خطر آفرين بود، چرا كه هر زمان امكان داشت با قبيله‌هاى مشرك عرب متحّد شده، عليه مسلمانان توطئه كنند. خيبر، در حقيقت محكمترين پايگاه مخالفان اسلام بود. در اهميت نظامى خيبر همين بس كه اين لفظ در زبان يهود به معناى دژ است. [1]

استحكامات نظامى خيبر شامل هفت دژ به نامهاى ناعم، قموص، شق، نطاة، سلالم، وطيح و كتيبه بود. بسيار احتمال مى‌رود كه اين دژها بر اساس محاسبه دقيق نظامى ساخته شده باشد. شيوه مقاومت يهود در قلعه‌هاى مختلف نيز نشان مى‌دهد كه در ساختن دژها، دقتهاى نظامى زيادى به خرج داده بودند. سلاح و تجهيزات نظامى زيادى از قبيل زره پوش و منجنيق در دژها وجود داشت. آذوقه فراوانى هم در قلعه‌ها ذخيره بود كه نشان مى‌دهد يهوديان از قبل پيش بينى جنگ با مسلمانان را كرده بودند. اين در حالى بود كه مسلمانان ابزار

[1] معجم البلدان، ِیاقوت، واژه خِیبر.