درس هفتم: نقش ايرانيان در تبليغ و نشر اسلام [1]

با گذشت زمان و دريافت حقيقت اسلام و تجزيه و تحليل اين شريعت مقدس، ايرانيان خود را موظف ديدند رسالت تبليغ و نشر دين جديد را در سرزمينهايى كه جزء امپراتورى آنان بود بر عهده گيرند و موج اسلام را در اقصى نقاط عالم بگسترانند.

ايرانيان، كه شيفته دين اسلام گرديده بودند، نقش بسيار مهمى در پيشرفت سريع اسلام داشتند. آنان همراه سپاه اسلام، به قدر توانايى خويش در نشر و تبليغ دين نوين كوشيدند تا آنجا كه صفحات تاريخ و نقاط مختلف كشورهاى اسلامى پر از آثار مسلمانان و مجاهدان اين مرز و بوم است.

ايرانيان و اشاعه اسلام در هند

تمدن و فرهنگ ايران و اسلام در سرزمين هندوستان [1] نفوذ عميقى داشته و از هر جهت شايان توجه است. درباره چگونگى انتشار دين اسلام در شبه قاره هند بايستى عنوان كرد كه اين دين از سوى ايران و توسط ايرانيان در اين منطقه فراگير شد. به همين دليل، اسلامى كه در شبه قاره رواج يافت كاملًا متأثر از فرهنگ ايرانى بود.

نفوذ اسلام در هند در دو مرحله صورت پذيرفت: مرحله اول در عصر خلافت بنى اميه كه اسلام در منطقه سند نفوذ يافت و پيش‌تر نرفت. مرحله دوم از عهد غزنويان به بعد بود كه به همت سلسله‌هاى ايرانى دين اسلام در اين سرزمين مستقر گشت. در چند قرنى كه حكومتها

[1] . هندوستان نام كشورى است كه در زبان قديم سانسكريت «بهارات» خوانده مى‌شد. نام هند را مسلمانان از سده‌چهارم هجرى به اين سرزمين اطلاق كرده‌اند. ر. ك: على اصغر حكمت، سرزمين هند، ص 97