فصل دوم: تمدن اسلامى در ايران‌

اگر از من بپرسيد بزرگ‌ترين حادثه تاريخ اسلام كدام است؟ بى‌درنگ خواهم گفت: فتح ايران ... اگر اعراب ايران را تسخير نكرده بودند، تمدن ناقص مى‌شد. اقبال لاهورى‌

ايران سرزمينى است كهن و برخوردار از فرهنگ و تمدنى بزرگ، كه ساليانى بس دراز پيش از ظهور اسلام، بر پهنه‌اى گسترده از جهان چيره بوده و با تمدنهاى پيرامون خود داد و ستد علمى و فرهنگى داشته است. پس از ورود اسلام نيز اين سرزمين جايگاه ممتاز و برتر تمدنى‌اش را همچنان پاس داشت و ايرانيان فرهيخته، به ويژه در روزگار خلافت بنى‌عباس، در سامان‌دهى ابعاد گوناگون تمدن اسلامى، نقشى بس مهم و سازنده ايفا كردند. و در حقيقت به آن رنگ ايرانى بخشيدند. مردم ايران پس از پذيرش اسلام اندوخته‌هاى فرهنگى و تمدنى خويش را در خدمت هدفهاى دينى قرار دادند و در پرتو انديشه‌هاى بارورشان آثار علمى، فرهنگى و دينى بس بزرگ و ماندگارى پديد آوردند.

فصل حاضر بر آن است تا ضمن ارائه تاريخ گونه‌اى از پيشينه فرهنگى و تمدنى ايران، شكل‌گيرى و شكوفايى تمدن اسلامى- ايرانى را در چارچوب عنوانهاى زير به بحث و گفت‌وگو بگذارد.

1. پيشينه تمدنى (علوم- هنر و معمارى)

2. شكل‌گيرى تمدن اسلامى- ايرانى (سياست، علوم، هنر، معمارى، ادبيات)