فصل سوم: تمدن اسلامى در بين‌النهرين و شام‌

بين‌النهرين و شام براى پيروان همه اديان حايز اهميت است؛ چرا كه فلسطين يعنى خاستگاه همه پيامبران ابراهيمى در اين سرزمين جاى دارد؛ و پيامبر اسلام (ص) نيز هنگام رفتن به معراج، نخست به اين سرزمين آمدند و سپس سفر آسمانى خويش را از آنجا آغاز كردند. از اين رو اين ناحيه را بايد پس از خاستگاه اصلى اسلام يعنى حجاز، به لحاظ معنوى دومين نقطه كانونى تمدن اسلامى شمرد. جنبه ديگر اهميت اين ناحيه وجود شهرهاى تاريخى و پرماجراى بغداد، كربلا و نجف در عراق است كه دو شهر اخير در نزد شيعيان از منزلتى ويژه برخوردار مى‌باشند.

فصل حاضر نمونه‌هايى از آثار تمدن اسلامى در اين ناحيه را معرفى مى‌كند و در طى آن عناوين زير مورد بحث قرار مى‌گيرد:

- موقعيت جغرافيايى‌

- پيشينه تمدنى‌

- تمدن اسلامى در بين‌النهرين (بغداد، نجف اشرف، كربلا)

- تمدن اسلامى در شام (جامع دمشق، مسجد الاقصى، قبة الصخره)

نتيجه‌گيرى‌

پرسش و فعاليت‌

1. موقعيت جغرافيايى‌

بين‌النهرين به سرزمين واقع در جنوب غرب آسيا، در حوزه رودخانه‌هاى دجله و فرات گفته مى‌شود. اين سرزمين مثلثى است به وسعت نزديك به دو هزار كيلومتر مربع كه بخشهايى از