قديم‌ترين زادگاههاى تمدن بوده و قدمت تمدن مصرى به سه هزار سال پيش از ميلاد بازمى‌گردد.

در دوران باستانى كوششهايى براى نفوذ در داخل اين قاره به عمل آمد. هرودُت در قرن پنجم قبل از ميلاد و هيئت اعزامى نرون در قرن يكم پس از ميلاد، هر دو در صدد حل يكى از معماهاى قديم (يعنى كشف منبع نيل) برآمدند ولى توفيق نيافتند. اما سرانجام در سايه تلاشهاى كاشفان قرن هجده و نوزده جاهاى ناشناخته آفريقا نيز كشف گرديد.

پرسش:

ناشناخته ماندن بخشهايى از آفريقا تا سده‌هاى اخير به لحاظ تمدنى چه مفهومى دارد؟

3. ورود اسلام به آفريقا

مسلمانان پس از آنكه فتح مصر را كامل كردند، در سال 22 ه/ 642 م درصدد گشودن سرزمين آفريقا برآمدند؛ و اين مهم را طى سه مرحله به انجام رساندند.

1. در چهار سده نخستين اسلامى آفريقاى شمالى و سودان گشوده شد.

2. از سده چهارم تا اواسط سده پنجم مسيحيان نوبى، [1] «سواحلى» [2] ها، مردم ساحل زنگبار و قبايل صحرا به دين اسلام درآمدند. در سده پنجم قبايل بربر در رواج مذهب اسلام فعاليت شديدى كردند. اينان خود به وسيله يك شيخ صوفى به نام عبدالله ياسين، كه رباطى در جزيره‌اى نزديك سنگال داير كرده بود، اسلام آورده بودند. گروهى از پيروان وى موسوم به «مرابطون»، [3] مراكش را فتح كردند و دولتى را به همين نام در آنجا تشكيل دادند. گروهى ديگر از پيروانش در بخشهاى داخلى قاره نفوذ كردند و كشور غنا را، ميان سنگال و نيجر، تصرف كردند و مردم آنجا را به دين اسلام درآوردند. پس از مدتى اسلام ميان قبايل ساكن در كرانه‌هاى بالاى رود

[1] . نوبه يا نوبيا: مملكت شمال شرق آفريقا كه از آبشار اوّل نيل (نزديك آسوان مصر) تا خرطوم (سودان) ممتد بوده‌است. (دايرة المعارف فارسى)

[2] . نام بومى مردم سواحل كنيا و تانگانيكا و زنگبار در آفريقا كه اخلاف سياه‌پوستان بانتو و سوداگران عرب‌اند. (دايرة المعارف فارسى، مصاحب)

[3] . نام دولتى اسلامى در مراكش و مغرب اقصى و اندلس كه از 447 يا 448 تا 541، حدود يك قرن ادامه داشت. مراد ازمرابطون، طايفه جنگجويانى است كه در مرزهاى اسلامى ساكن با كفار آن سوى مرز در جنگ بودند. (دايرة المعارف فارسى، مصاحب)