المجسطى بطلميوس به زبان عربى دست يازيده است. اثر مهم وى فردوس الحكمه نام دارد. [1]

3. حسين بن اسحاق؛ از پزشكان نسطورى جندى‌شاپور. «وى در حيره به دنيا آمد كه پدرش در آنجا دكان داروفروشى داشت. در بغداد زيردست پزشك مشهورى چون ابن ماسويه پزشكى آموخت و براى تكميل اطلاعات خود در زبان يونانى به آسياى صغير سفر كرد. او و شاگردانش، از جمله پسر و برادرزاده‌اش، درست‌ترين ترجمه‌ها را از آثار سريانى و يونانى به زبان عربى فراهم آوردند و در توجه ناگهانى مسلمانان به مؤلفان يونانى و يونانى‌مآب سهم بزرگى داشتند.

حنين خود پزشك برجسته‌اى بود و آثار وى را مؤلفان متأخر به عنوان مرجع، در تأليفات خود مورد اشاره و استفاده قرار داده‌اند.» [2]

4. ابو يعقوب بن حنين بن اسحاق عبادى (متوفا در حدود سال 298/ 910) و نواده او به نام حُبَيْشِ بن حسن. [3]

5. ثابت بن قره (211/ 826 يا 221/ 836- 288/ 901): وى از صابئان حران بود و مانند بسيارى ديگر از اعضاى خاندانش در رياضيات و نجوم تبحّر داشت. ثابت، در تسلط بر ترجمه همپايه حنين بود و مانند وى، آثارى جاودانى در طب و فلسفه از خود به جاى گذاشت. به علاوه رساله‌هاى چندى در نجوم و نظريه اعداد و ساير رشته‌هاى رياضى نوشت كه بر دانشمندان مسلمان تأثير فراوان داشته است. پژواك نظريه‌هاى علمى وى، خاصه در مورد حركت ميزانى زمينى در سراسر قرون وسطى در مغرب زمين شنيده مى‌شده است. ثابت در بغداد شهرت يافت و به مقام منجمى دربار خليفه رسيد. [4]

كسان ديگرى چون يحيى بن بطريق، عبدالله بن مقفع، يوحنا بن ماسويه و حجاج بن مطر نيز از مترجمان نامدار بيت الحكمه بوده‌اند. [5]

اما از بحث نهضت ترجمه كه بگذريم نوبت به اين مى‌رسد كه ببينيم سرچشمه‌هاى اصلى علومى كه مسلمانان اقدام به انتقال آنها به جهان اسلام كرده‌اند چه بوده است؟

[1] . همان

[2] . علم و تمدن در اسلام، ص 39-40

[3] . علوم اسلامى و نقش آن در تحول علمى جهان، ص 158

[4] . علم و تمدن در اسلام، ص 40

[5] . پويايى فرهنگ و تمدن اسلام و ايران، على‌اكبر ولايتى، ج 1، ص 100