زاهد در عين حالى كه به دنيا دلبستگى ندارد و با خدا در ارتباط است، از خلق خدا و انجام مسئوليت‌ها و تعهدات اجتماعى نيز غافل نخواهد بود و الّا اگر كسى گوشه‌گيرى برگزيند و به عبادت خدا نيز مشغول باشد، امّا در جامعه حضور نداشته باشد، گويى هميشه از آلودگى‌هاى اجتماعى و انحرافاتى كه در اثر انجام مسئوليت‌ها و حبّ و بغض با انسان‌ها پديد مى‌آيد مبرّا است.

از نظر امام (ع) كمال زهد با استناد به قرآن كريم در دو چيز خلاصه مى‌شود:

اندوهگين نشدن و شادمان نگشتن. اندوه و حسرت به خاطر از دست رفتن هر چيزى كه كمال مطلوب نباشد، نتيجه‌اى جز افسردگى خاطر و پژمردگى روح درپى نخواهد داشت و شادمانى براى بدست آوردن هر چيزى كه تنها وسيله است و با رفتن آن، مى‌رود، معقول نيست. چرا كه اين‌گونه دلخوشى‌ها مانع دست‌يابى به هدف اصلى مى‌گردد. اگر كسى بخواهد به زهد واقعى برسد بايد به شيوه‌اى زندگى كند كه مرغ آرزويش در اطراف آن چيزى كه هدف اصلى نيست و دوام و بقاء ندارد به پرواز در نيايد و از آمدن و رفتنش مسرور و محزون نگردد. البته غرض اين نيست كه انسان در تمام مراحل زندگى، در رسيدن به چيزى يا از دست دادن آن، از لحاظ روحى و عاطفى يك حالت بى‌تفاوتى داشته باشد. زيرا انسان برحسب فطرت ذاتى خود، هم سرور و خوشحالى دارد و هم حزن و اندوه. اگر خداوند به بنده‌اش فرزندى بدهد به يقين خوشحال مى‌شود و مجلس شادى برپا مى‌كند. و برعكس اگر فرزند خود را از دست بدهد، غم و اندوه وجودش را فراگرفته و در فراق جگرگوشه‌اش مجلس ماتم و عزا برپا مى‌دارد. اين حالات در انسان از نظر اسلام مذموم نيست، بلكه اگر انسان در چنين شرايطى بى‌تفاوت باشد و آثار خوشحالى يا اندوه بر او ظاهر نگردد گويى از روحى سالم برخوردار نباشد و اين مورد نكوهش است.

پيشوايان الهى نيز در زندگى خويش از اين نوع شادمانى‌ها و اندوه‌ها داشته‌اند. امّا بايد توجه داشته باشيم كه اين‌گونه خوشى‌ها و اندوه‌ها، انسان را از انگيزه نهايى و هدف اساسى باز ندارد و روح او را در برابر وظايف انسانى، تعهدات اخلاقى، مسئوليت‌هاى اجتماعى و فردى پژمرده نسازد. حضرت على (ع) اگر چه حدود 25 سال از حق مسلّم‌