نام کتاب : امام علی در نهج البلاغه نویسنده : عظیم پور، عظیم جلد : 1 صفحه : 43
است كه
از شيعيان و دوستان على (ع) نيست بلكه او را ناصبى شمردهاند. [1]
معاويه
از سرسختترين دشمنان حضرت على (ع) بود، او در از بين بردن على (ع) و يارانش و
حكومت اسلامى، از هيچ تلاش و توطئهاى فروگذار نكرد، امّا در عين حال به علم و
حكمت و عدالت و ديگر فضايل على (ع) اعتراف مىكرد. در اين باره نيز، استاد شهيد
مطهرى (ره) مىگويد:
«عدى بن
حاتم طائى از اصحاب بزرگوار امير المؤمنين (ع) است و در صفين در خدمت حضرت بود و
سه پسرش به نام طريف و طارف و طرفه شهيد شدند، پس از شهادت اميرالمؤمنين (ع) و
انتقال خلافت به معاويه، يك روز بر معاويه وارد شد. معاويه به او گفت: «يا عُدىُّ
أين الطَّرفاتُ؟» يعنى كو پسرانت طريف و طارف و طرفه؟ گفت: «قتلوا يوم صفين بين
يدى على بن ابىطالب»؛ در صفين در خدمت على (ع) شهيد شدند. معاويه گفت: «على با تو
انصاف نداد، پسران تو را جلو فرستاد كشته شدند و پسران خودش سالم ماندند.» گفت:
«بَلْ أَنا ما أَنْصَفْتُ عَلِيّاً إِذْ قُتِلَ وَبَقيتُ»؛ بلكه من با او انصاف
ندادم كه او رفت و من ماندم. معاويه گفت: «صِفْ لى عَلِيّاً»؛ على را براى من
توصيف كن. گفت: «كَانَ وَاللَّهِ بَعِيدَ الْمَدَى شَدِيدَ الْقُوىَ يَقُولُ
عَدْلًا وَ يَحْكُمُ فَصْلًا تَتَفَجَّرُ الْحِكْمَةُ مِنْ جَوَانِبِهِ وَالْعِلْمُ
مِنْ نَوَاحِيهِ»؛ به منتها درجه از عزّت و كرامت بود، بسيار قوى و نيرومند بود،
به عدالت مىگفت و معتقد بود، و حكمش قاطع بود، حكمت و علم از اطراف و جوانبش مثل
آب كه از چشمه مىجوشد، مىجوشيد.
«همين
طور به گفته خودش ادامه داد و از حالات آن حضرت گفت كه اشكهاى معاويهجارى شد و با
آستينش اشكها را پاك كرد و بعد خودش گفت: «رَحِم اللَّهُ أَبا الْحَسَنِ كَانَ
كَذَلِكَ»؛ خدا ابا الحسن را بيامرزد، همين طور بود كه تو گفتى بعد گفت: «فَكَيْفَ
صَبْرُكَ عَنْهُ»؛ حالا تو در فراق او در چه حالى؟ گفت: «مثل كسى كه پسرش را در
دامنش سر بريده باشند». [2][3]
[1] .
مطهرى، حكمتها واندرزها ص 144 (بااندكى تصرف) البته كسانى كه اين كلام ابهام را
به گونه ديگرى نيز ترجمه كردهاند: «ارزش و مقام هر انسا به چيزى است كه آن را
نيكو مىپندارد. (براى آگاهى بيشتر، ر. ك: شيخ طوسى، تهذيب الاحكام، ج 1، ص 16.
[3] .
روايتى مشابه اين عبارات به نقل از الاستيعاب در موضوع «على نمونه اعلى در تمام
علوم» آمده است، كه ضرار الصدائى با اصرار معاويه، على (ع) را وصف مىكند، به صفحه
32 همين كتابمراجعهكنيد
نام کتاب : امام علی در نهج البلاغه نویسنده : عظیم پور، عظیم جلد : 1 صفحه : 43