و خروج از دين خدا مى‌نمايند. على (ع) آنها را تهديد مى‌كند و از اينكه در كنار رودخانه نهروان به هلاكت برسند بيم مى‌دهد، از حقانيت و فضايل خود براى آنها بيان مى‌دارد، حقيقت امور را از زمان وفات پيامبر اكرم (ص) تا آن روز، بر آنها آشكار مى‌سازد و با آنها حجت را تمام مى‌كند و از پيشتازى خود در ايمان سخن مى‌گويد، تا آنچه را كه فراموش كرده‌اند به ياد آورند و به راه هدايت و قرآن برگردند. آرى باز هم امام دست به شمشير نمى‌برد، اگر موعظه و نصيحت درد آنها را دوا نكند و اگر احتجاج آنها را براه نياورد، آنگاه تيغ عدالت از نيام بيرون مى‌آورد. عجيب است كه على (ع) را به تكذيب رسول خدا (ص) متهم مى‌كنند! چگونه چنين چيزى ممكن خواهد بود براى آن دو كه يك نَفْس هستند، از يك درخت هستند و از يك نور!

امام (ع) در فرازى از سخنان گرانقدر خود مى‌فرمايد:

«اتَرانىِ أكْذِبُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلّى اللَّه عَلَيْهِ و آلِهِ، وَ اللَّهِ لأَنا اوّلُ مَنْ صَدَّقَهُ فَلَا أَكُونُ اوّلَ مَنْ كَذَب عَلَيْهِ فَنَظَرْتُ فِى أَمْرىِ فَإذَا طَاعَتىِ قَدْ سَبَقَتْ بَيْعَتِى وَ إذَا الْمِيثَاقُ فِى عُنُقىِ لِغَيْرىِ.» [1]؛

آيا مى‌پنداريد كه من بر رسول خدا دروغ مى‌بندم. به خدا سوگند، من نخستين كسى بودم كه نبوّت او را تصديق كردم و اوّل كس نباشم كه بر او دروغ بندم. در كارم نگريستم، ديدم پيش از بيعت، پيمانِ طاعت بر عهده دارم، و از من براى ديگرى ميثاق گرفته‌اند كه آنچه پيش آيد بپذيرم و دم برنيارم. [2]

ابن ابى‌الحديد در قسمتى از شرح اين كلمات امام (ع) مى‌گويد:

«اين سخن را امام (ع) در جمع گروهى از لشكريان خود در حال بازديد و سركشى از آنها گفت، كه او را به دروغ بستن بر رسول خدا (ص) متهم كرده بودند، و آن حضرت گزارش‌هاى غيبى و فتنه‌ها و رويدادهاى مهم آينده را از قول رسول خدا (ص) مى‌گفت. برخى در اين‌

[1] . نهج‌البلاغه، خطبه 37.

[2] . اشاره به حادثه سقيفه است. رسول خدا از او پيمان گرفته بود كه اگر برسر خلافت با او به نزاع برخاستند با آنان نكوشد و از حق خود چشم پوشد.