2- دليل نقلى‌

علاوه بر آياتى كه براى اثبات امامت طرح مى‌شود و شامل امامت و رهبرى دينى در دوردان غيبت هم مى‌شود، در كتب فقهى و روايى براى اثبات ولايت فقيه روايات زيادى نقل شده است. در اين قسمت نيز تنها به ذكر يك حديث بسنده مى‌كنيم.

از جمله رواياتى كه وظيفه شيعه را در زمان غيبت روشن ساخته است، روايت منقول از حضرت ولى عصر (عج) مشهور به «توقيع» است كه آن حضرت در پاسخ اسحاق بن يعقوب، فرمود:

«وَ امَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعُوا فيها الى‌ رُواةِ حَديثِنا فَانَّهُمْ حُجَّتى‌ عَلَيْكُمْ وَ انَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ.» (1)

و اما در رويدادهاى پديد آمده، بايد به راويان حديث ما رجوع كنيد، آنان حجت من بر شمايند و من حجت خدا بر آنها هستم.

منظور از «حوادث واقعه»، مطلق پيشامدهاى سياسى، اجتماعى و حكومتى براى مسلمانان در عصر غيبت است نه خصوص مسائل شرعى و حلال و حرام؛ به چند دليل:

الف- امام (ع)، مردم را در اصل حوادث به فقها ارجاع داده، نه در حكم حوادث؛ يعنى امام نفرموده مردم درباره احكام مربوط به حوادث به فقها مراجعه كنند تا بگويند فقها در صرف بيان حلال و حرام خدا و صدور فتوا حجت و نماينده امام زمانند، نه در امور سياسى و اجتماعى، بلكه فرموده در نفس حوادث و رويدادها به فقها، مراجعه كنند.

ب- از جمله «فَانَّهُمْ حُجَّتى‌ عَلَيْكُمْ» استفاده مى‌شود كه فقها در مورد كارهايى كه از شئون امامت و رهبرى جامعه مى‌باشد از طرف امام زمان (عج) منصوبند و اگر فقها را تنها براى بيان احكام الهى تعيين و نصب مى‌كرد، مناسب بود كه بگويد: «فَانَّهُمْ حُجَجُ اللَّهِ»؛

---------------------------

(1) - وسايل الشيعه، شيخ حر عاملى، ج 18، ص 101، انتشارات مؤسسه آل البيت لاحياء التراث، قم