درس هفتم:

دين و دفاع‌

اهميت جهاد و دفاع در اسلام‌

«جهاد» از ريشه «جَهْد يا جُهد» به معناى مشقّت و زحمت و نيز توان و طاقت است، و «جهاد» و «مجاهده» يعنى به كار بستن توان در ستيز يا دفع دشمن. [1]

معناى اصطلاحى جهاد، عبارت است از: نثار جان، مال و توان در راه اعتلاى اسلام و بر پا داشتن شعارهاى ايمان. [2] [3]

اهميت جهاد و دفاع در اسلام با نگاهى به فلسفه تشريع آن، روشن مى‌شود؛ زيرا اهميت هر چيزى به فلسفه وجودى آن و نقش كاربردى‌اش بستگى دارد.

توضيح آنكه اهميت جهاد و دفاع، از آنجا ناشى مى‌شود كه همه موجودات زنده، اعم از انسان و غير انسان به حكم فطرت و عقل، براى بقا و ادامه حيات نيازمند رفع موانع و دفع دشمن خويش‌اند؛ زيرا جهان ماده، صحنه تنازع بقا و كشمكش مى‌باشد و هر موجود زنده‌اى مى‌كوشد تا از حق فطرى زنده ماندن دفاع كند و به‌اصطلاح به قانون فطرى و ذاتى «جلب منفعت» و «دفع ضرر» عمل نمايد و مزاحمان را از خود دفع كند.

[1] - مفردات، راغب اصفهانى، ص 101

[2] - جواهر الكلام، شيخ محمدحسن نجفى، ج 21، ص 3

[3] - با توجه به روشنى مفهوم دفاع، نيازى به تبيين و تعريف آن نيست؛ زيرا دفاع هم از جنبه مفهومى و هم از جنبه ضرورت، چنان كه توضيح خواهيم داد، از بديهيات عقلى و فطرى انسان‌هاست