قيام مردم، فلج كردن اقتصاد كشور و حذف تدريجى اسلام از بافت جامعه ايران بود. در اين راستا دولت محمّدرضا شاه لوايح ششگانه‌اى را مبنى بر اعطاى زمين به كشاورزان، آزادى زنان و ... به رفراندوم گذاشت. و درصدد بود با مراجعه به آراء عمومى، نقشه اربابان خود را جامه عمل بپوشاند.

در آن محيط تاريك و خفقان، رهبر انقلاب كه بسيار روشن بين و هوشيار بود، به ماهيت اين حركت رژيم، پى بود و با سخنرانيها و اعلاميه‌هاى پى‌درپى، زنگ بيدارباش را در ميان مردم به صدا درآورد و خلق در خواب غنوده و ستم كشيده ايران را بيدار ساخت. او كه مى‌دانست انقلاب شاهانه از كجا سرچشمه مى‌گيرد، طى اعلاميه‌اى منطقى، رفراندوم دروغين شاه را تحريم كرد و مردم را از شركت در آن بازداشت. [1]

امام از فيضيه تا تبعيد

رژيم دست نشانده شاه كه از مبارزات امام و روحانيون به خشم آمده بود در دوم فروردين 1342 ه. ق. مصادف با 25 شوال، سالروز شهادت امام صادق عليه‌السلام، جهت ارعاب و حاكم كردن جو سكوت و خفقان بر حوزه علميه قم، دستور داد، نيروهاى خونخوارش با لباس مبدل به مدرسه فيضيه آمده و پس از برهم زدن مجلس عزادارى، به درگيرى و ضرب و شتم طلاب و روحانيون بى‌دفاع بپردازند. سپس مأمورين رسمى به كمك آنان آمده با بستن گلوله به روى طلاب، دهها نفر را شهيد و مجروح ساخته و سرانجام با به آتش كشيدن لباسها و كتابهاى طلاب، پس از چندين ساعت درگيرى، مدرسه را ترك كردند. [2]

فاجعه دلخراش فيضيه جوى از رعب و وحشت بر دلها حاكم ساخت. اما رهبر انقلاب، بدون ذره‌اى دلهره، با سخنان روح‌افزا و دم مسيحايى خويش، بار ديگر نور اميد را در دلها زنده كرد و رژيم را در اين ترفند جديدش ناكام ساخت. وى خطاب به مردم و روحانيونى كه در منزلش اجتماع كرده بودند، فرمود:

[1] - بررسى و تحليلى از نهضت امام خمينى در ايران، ج 1، ص 341.

[2] - همان، ص 348.