روحيه داد و ضمن تشويق آنان به ادامه نهضت، آنان را از نزديك شدن به دستگاه و افراد وابسته و تقاضا از آنان جهت بازگرداندن وى به ايران، بازداشت و در راستاى گسترش فقه شيعه كتاب «تحرير الوسيله» را تأليف نمود. [1]

مدت تبعيد حضرت امام در تركيه حدود يك سال طول كشيد و چون حضور امام و تبعيدش در تركيه موجب اعتراض جهانى و نيز مسبّب مشكلات داخلى براى حكومت شاه گرديد. دولت ايران مجبور شد با هجرت امام به نجف موافقت كند و در تاريخ 13 مهر ماه 1344 امام همراه شهيد حاج مصطفى خمينى از تركيه به شهر نجف عراق تبعيد شدند.

امام پس از اقامت در نجف اشرف بدون ترس از هياهو و دسيسه‌هاى دشمن، بر آن شد تا رسالت مقدس خود، در پاسدارى از اسلام را ادامه دهد. وى در اين راستا علاوه بر تدريس فقه، به بيدار كردن افكار خفته و افشاى نقشه‌هاى دشمن جهت محو اسلام پرداخت و مسأله ولايت فقيه و حكومت اسلامى را در حوزه نجف مطرح كرد و مدتها روى آن بحث مستدل و علمى نمود. و طلاب و روحانيون را به تهذيب نفس و مسؤوليتهايى كه در آينده بر دوش آنهاست، واقف ساخت. [2]

در جنگ شش روزه اسرائيل با اعراب كه منجر به اشغال سرزمينهاى اسلامى گرديد، اطلاعيه‌اى صادر كرد و ضمن دعوت مسلمانان به وحدت، از آنان خواست رژيم اسرائيل را قلع و قمع كنند و هرگونه رابطه و كمك به اسرائيل را تحريم و مخالفت با اسلام خواند. [3]

حضرت امام در تمام دوران تبعيد خود در عراق اوضاع كشورهاى اسلامى بويژه اوضاع داخل ايران و مبارزات ملت مسلمان را تعقيب مى‌كرد و با استمداد از خدا و به دست آوردن اطلاعات لازم، انقلاب اسلامى را رهبرى مى‌كرد تا اينكه سرانجام على‌رغم پشتيبانى آمريكا و سرسپردگانش از رژيم شاه، اين رژيم در بهمن 1357 سقوط

[1] - نهضت امام خمينى، سيد حميد روحانى، ج 2، ص 3-16، نشر مركز اسناد انقلاب اسلامى.

[2] - ر. ك، به همان ص 117 به بعد.

[3] - همان، ص 231.