ابوجعفر محمد بن يعقوب رازى، پيشواى مذهب اهل بيت و عالمى بزرگ در نزد شيعه مى‌باشد واز كسانى است كه به مذهب اماميه در آخر قرن سوم هجرى، رونقى تازه بخشيد. [1]

خدمات اجتماعى، فرهنگى كلينى‌

الف- تجديد حيات فرهنگى شيعه‌

پس از مجاهدتها و تلاشهاى فرهنگى امام باقر و امام صادق عليهما السلام و آشكار شدن اثرات ارزشمند آن تلاشها در جامعه اسلامى، خلفاى عباسى احساس خطر كرده و نسبت به امامان شيعه و طرفداران آنها سياست خشنى را در پيش گرفتند. امامان معصوم را به شدت تحت فشار گذاردند و پرچمداران دانش و فرهنگ را به زندان افكندند، به طورى كه پس از دوران مأمون كمتر نام و نشانى از حوزه‌هاى علمى و تلاشهاى فرهنگى گسترده شيعى به چشم مى‌خورد. و اين وضع همچنان ادامه داشت تا به غيبت امام دوازدهم (ع) منجر گرديد.

در اين شرايط حساس كه شيعيان به سبب غيبت پيشواى دوازدهم (عج)، به امام زمان خود دسترسى نداشتند و دشمنان سعى مى‌كردند از اين خلأبراى سركوبى شيعه و به انزوا كشاندن فرهنگ امامت شيعى استفاده كنند، پيروان اهل بيت و در رأس آنان دانشمندان و فقهاى شيعه، تلاشى اساسى و زيربنايى را جهت تجديد حيات فرهنگى شيعه و حفظ ميراث و ارزشهاى به يادگار مانده از پيشوايان معصوم عليهم السلام و انتقال آن به نسلهاى بعدى، آغاز كردند.

بدون شك ثقة الاسلام كلينى از پيشگامان مؤثر اين تجديد حيات فرهنگى شيعه بود كه موفق شد با جمع آورى احاديث پيامبر و امامان عليهم السلام و تربيت شاگردانى عالم و پرتلاش، معارف اسلامى شيعى را گسترش دهد و اصول و فروع دين اسلام را با نظمى متين تقديم جامعه نمايد.

نقش كلينى در اين دوران به قدرى چشمگير بود كه او را مجدد مذهب اماميه در قرن‌

[1] - الكنى و الالقاب، شيخ عباس قمى، ج 3، ص 120-121، انتشارات كتابخانه صدر.