درس هفتم

محقق اول- علامه حلى- محقق ثانى‌

فقهاى اسلام در طول تاريخ پيوسته با تباهى‌ها مبارزه كرده و سعى نموده‌اند ظلمتهاى جهل و نادانى را از جوامع انسانى بزدايند. آنان با گسترش فرهنگ اسلام، درس چگونه زيستن را به بشريت داده و ارزشهاى الهى را با زبان، قلم و عمل خود، پاس داشته‌اند.

سه تن از اين فقهاى بزرگ عبارتند از: محقق اول، علامه حلى و محقق ثانى كه در اين درس با ابعادى از زندگى آنان آشنا مى‌شويم.

محقق اول پرچمدار فقه‌

«ابوالقاسم، جعفر بن حسن» معروف به «محقق اول» در سال 602 هجرى قمرى در «حِلّه» [1] به دنيا آمد. دوران كودكى را تحت سرپرستى پدرى فقيه و دانشمند به نام «حسن بن سعيد حلى» و در دامن مادرى عفيف و پاكدامن، گذراند. و از كودكى، روانش با نغمه‌هاى فقه نوازش يافت. [2]

تحصيلات ابتدايى را نزد پدرش فرا گرفت. سپس در حوزه‌هاى علوم شيعى به كمال نفس پرداخت و از محضر اساتيدى همچون «ابن نماى حلّى» و «سيد فخّار بن مَعْد موسوى» و ... استفاده‌هاى علمى فراوانى برد. [3]

محقق اول پرچمدار فقه و مرجع تقليد شيعيان بود. در مسائل فقهى و كلامى دقت نظر ويژه‌اى داشت، از حسن بيان، انشاى زيبا و حافظه‌اى قوى برخوردار بود و در

[1] - يكى از شهرهاى عراق واقع در بين «كوفه» و «بغداد» معجم البلدان، ج 2، ص 294.

[2] - سفينة البحار، ج 1، ص 159-160، نشر كتابخانه سنايى.

[3] - الكنى و الالقاب، ج 3، ص 161-162.