صراحت زبان و قدرت استدلال كمتر كسى به پايه او مى‌رسيد. [1]

او اسوه تقوا و فضيلت بود، به مردم خدمت مى‌كرد، و با آنان به نيكويى معاشرت مى‌نمود و به تهذيب نفس و مراقبه و محاسبه، اهميت زيادى مى‌داد. [2] عظمت علمى‌اش بدان حدّ بود كه بزرگانى همچون «خواجه نصيرالدين طوسى» در مجلس درس وى حاضر مى‌شدند. [3]

خدمات و فعّاليّتهاى محقّق اول‌

محقق اول با در دست گرفتن رياست حوزه علمى شيعه، به تحقيق و تدريس علوم اسلامى پرداخت و علماى بزرگى همچون «علامه حلى» و «سيد عبدالكريم بن طاووس» را تحويل جامعه اسلامى داد.

اين عالم مجاهد شيعه با قلم پرتوان خود، كتاب «شرايع الاسلام» را كه به قرآن فقه شيعه معروف است تأليف كرد. اين كتاب كه از نظم و دسته بندى ويژه و متنى موجز و برجستگيهاى ديگرى برخوردار است، مورد استقبال فقها واقع شد و پس از كتاب «نهايه» «شيخ طوسى» محور بحث و تدريس حوزه‌هاى علمى قرار گرفت. [4] و تاكنون دهها شرح بر آن نوشته شده كه يكى از مهمترين آنها كتاب «جواهر الكلام» مى‌باشد.

محقق اول نه تنها در زمينه فقه بلكه در ساير علوم اسلامى همچون عقايد، اصول فقه، منطق، ادبيات و ... نيز كتابهاى متعددى تأليف كرد [5] و پس از عمرى خدمت به اسلام سرانجام در سال 676 هجرى قمرى در سن 74 سالگى دار دنيا را وداع گفت و در كنار قبر امير مؤمنان (ع) به خاك سپرده شد. [6]

[1] - سفينة البحار، ج 1، ص 159.

[2] - فوايد الرضويه، ص 65-66.

[3] - سفينة البحار، ج 1، ص 159.

[4] - اعيان الشيعه، ج 9، ص 160.

[5] - الكنى و الالقاب، ج 3، ص 162.

[6] - سفينة البحار، ج 1، ص 160.