درس هشتم

شهيد اول- شهيد ثانى‌

زندگينامه اجمالى شهيد اوّل‌

«ابو عبدالله، محمد بن مكّى بن محمّد عاملى جِزّينى» [1] معروف به شهيد اول در سال 734 هجرى قمرى در خانواده‌اى مذهبى ديده به جهان گشود. [2] تحصيلات ابتدايى را نزد علماى «جبل عامل» [3] فراگرفت و در سال 750 ه. ق. در سن 16 سالگى براى ادامه تحصيل به عراق هجرت كرد و از محضر اساتيد معروف آن زمان همچون «فخرالمحققين»، «ابن نَما»، «ابن مُعَيَّه»، بهره‌هاى علمى فراوانى برد.

شهيد اول مدت پنج سال در عراق اقامت گزيد. سپس جهت تكميل علوم و تبليغ فرهنگ تشيع به شهرهاى «مكه»، «مدينه»، «دمشق» و ... سفر كرد و ضمن ديدار و گفتگو با علماى اين شهرها، با ديدى باز، به تحقيق و تبيين معارف اسلامى پرداخت. [4]

اين فقيه بزرگ علاوه بر تحقيق و تبليغ، شاگردان بزرگى نيز تربيت و كتابهاى متعددى در زمينه‌هاى مختلف تأليف كرد. وى داراى طبع شعر بود و از او اشعارى در زمينه ولايت، تقوا و ... به يادگار مانده‌است. [5]

وى در سال 785 بر اثر توطئه دشمنان دستگير و به مدت يكسال در دمشق زندانى‌

[1] - منسوب به «جِزين» كه قرنها شيعه نشين بود و هفتاد سال پيش مسيحيان آن را اشغال كرده آثار اسلامى آن را محو نمودند واينك جز يكى دو خانۀ مسلمان نشين در آن نيست. اين شهرك با شهرك «جِباع» كه شهيد اول در آن مدفون است چند كيلومتر بيشتر فاصله ندارد. (شهيدان راه فضيلت، علامه امينى، ص 155.)

[2] - سفينة البحار، ج 1، ص 721.

[3] - منطقه‌اى كوهستانى در جنوب لبنان.

[4] - اعيان الشيعه، ج 10، ص 59.

[5] - همان، ص 62-63.