خلاصه‌

قرآن، برخلاف بعضى تفكرات، به تاريخ ارزش مى‌دهد چه در نظر و چه در عمل و از راههاى مختلف نسبت به آن اهتمام مى‌ورزد كه نامگذارى برخى از سوره‌ها كه پيام تاريخى دارند، از جمله آنهاست.

قرآن، مخاطبان خود را به مطالعه دقيق در آثار گذشتگان فرامى‌خواند و با عبارات مختلف به آن امر مى‌كند و از آنها مى‌خواهد كه به تاريخ امم گذشته بى‌تفاوت نباشند و در زندگى آنها خوب بينديشند و عبرت گيرند. افزون بر آن، بخشى از آيات قرآن در خصوص تاريخ اقوام، اشخاص و جريانات است و از نظر شأن نزول و تفسير نيز با تاريخ آميخته است و تعبيراتى همانند «عبرت»، «نظر»، «سير»، «كَيْف» و «آيت» نشان ديگرى از ارزش تاريخ است. اگر تاريخ باارزش نبود اين‌همه تأكيدها و تعبيرها و نقل وقايع مهم تاريخى در قرآن بى‌معنا بود.

از ديدگاه نهج‌البلاغه نيز تاريخ پديده ارزشمند، منبع شناخت، وسيله‌اى براى كسب تجربه و احياگر افراد و جامعه‌ها معرفى شده است و از آن به عنوان، آينه صاف و پندآموز با اخلاص، ياد شده‌است درحدى كه حضرت على عليه السلام بخشى از وصيت مهم و جامع خود را به تاريخ و عبرت‌آموزى از آن اختصاص مى‌دهد.

پرسش‌

1- تاريخ از ديدگاه قرآن و نهج البلاغه چه اهمّيتى دارد؟

2- براى بيان ارزش قرآنى تاريخ از چه راه‌هايى استفاده مى‌شود؟

3- آيت بودن تاريخ را توضيح دهيد.

4- تاريخ در فرد و جامعه چه تأثيرى دارد؟