پرداخت. [1]

بازتاب شهادت عمّار

شهادت «عمّار ياسر» و «هاشم مِرْقال» هر چند اميرمؤمنان عليه السلام و يارانش ر ا متأثر كرد؛ بگونه‌اى كه در سوگش گريست و شعرى سرود كه:

«اى مرگى كه رهايم نخواهى كرد، مرا نيز راحت كن. زيرا تمام دوستانم را از من گرفتى، مى‌بينم دوستانم را خوب مى‌شناسى. گويا به كمك راهنما به سراغشان مى‌روى.» [2]

ولى مرگ وى چهره باطل را نيز بر مَلا ساخت و روحيّه جمعى از سپاهيان شام را متزلزل كرد؛ چندان كه عده‌اى از آنان، از جمله عبداللَّه بن سُوَيْد- با يادآورى حديثى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله درباره عمّار فرموده بود- باغى و باطل بودن معاويه برايشان آشكار شد و از يارى او دست كشيدند و به اميرمؤمنان عليه السلام پيوستند.

شهادت عمّار بقدرى وضع سپاه دشمن را متزلزل كرد كه عمروعاص مجبور شد براى خنثى كردن آثار آن، دست به نيرنگ و دروغ‌پردازى زند. از اين رو اعلام كرد: «قاتل عمّار ما نيستيم؛ بلكه قاتل او على است كه او را به جبهه و جنگ كشانده است.»

معاويه نيز به جرم اينكه عمروعاص درباره عمّار حديثى از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل كرده و با اين كار، سپاه شام را به تباهى كشانده است، او را مورد سرزنش قرار داد و گفت: مردم شام را عليه من شوراندى! آيا لازم است هر چه از رسول خدا صلى الله عليه و آله شنيده‌اى بيان كنى؟

گفت:

«من چه مى‌دانستم روزى جنگ صِفّين رخ خواهد داد. آن روز كه اين حديث‌

[1] - وقعه صفين، ص 348

[2] - الا ايُّها الْمَوْتُ‌ الَّذى لَسْتَ‌ تارِكى ارِحْنى فَقَدْ افْنَيْتَ‌ كُلَّ‌ خَليلٍ‌.
اراكَ‌ بَصيرا بِالَّذينَ‌ احِبُّهُمْ‌ كَاَنَّكَ‌ تَنْحُوْ نَحْوَهُ‌ بِدَليل