«ما اين دو را آزاد نخواهيم كرد مگر آنكه شما هم دو اسير ما را به نامهاى «سعد بن ابى وقّاص» و «عُتْبَة بن غَزْوان» آزاد كنيد. [1] اگر شما آنان را بكُشيد ما هم اسيران شما را خواهيم كشت.»

وقتى آنان دو اسير مسلمان را تحويل دادند، پيامبر (ص) هر دو اسير قريش را آزاد كرد. يكى از آنان به نام «حَكَمِ بن كَيْسانِ» اسلام آورد و در مدينه ماند و در حادثه «بِئْرِ مَعُونه» شهيد شد و ديگرى به نام «عُثْمانِ بْنِ عَبْدُاللَّه» به مكّه بازگشت و كافر مرد. [2]

هدف اعزام گشتيها و واحدهاى رزمى‌

برخى از مورّخان به ويژه مستشرقان به اين بخش از تاريخ اسلام كه رسيده و آن را مورد ارزيابى قرار داده‌اند درباره هدف رسول خدا (ص) از اين غزوات و سرايا نوشته‌اند:

«هدف نخستين پيامبر (ص) از اين اعزامها، انتقام از قريش و غارت اموال آنان و اعلان جنگ عليه تمامى افرادى بود كه پس از اين به حكم اسلام گردن ننهند.» [3]

برخى از طرفداران اين نظريّه پا را از اين هم فراتر نهاده مى‌گويند:

«قتل و غارت اموال از مهمترين عواملى بود كه مردم «مدينه» را به گرد رسول خدا (ص) جمع كرده بود.» [4]

در صورتى كه مطالعه منصفانه تاريخ اسلام و روش پيامبر (ص) در دعوت به سوى اسلام، ثابت مى‌كند كه پيامبر (ص) و اصحاب او براى گرفتن انتقام و غارت اموال جنگ نمى‌كردند. زيرا پيامبرى كه اساس دعوت خود را بر آزادى عقيده و امنيّت

[1] . اين دو نفر ظاهراً از افراد سپاه «عبداللّه بن جحش» بودند كه در بين راه شتر خود را گم كرده و از نيروها عقب مانده‌بودند، سپس به اسارت نيروهاى قريش درآمدند (ر. ك. السيرة النبويّه، ابن هشام، ج 2، ص 253)

[2] . ر. ك. السيرة النبويه، ابن هشام، ج 2، ص 252-255 و المغازى، ج 1، ص 13-19

[3] . ر. ك. سيرة المصطفى، هاشم معروف الحسنى، ص 311

[4] . همان مدرك