رسول خدا (ص) را به طرف دهانه دره حركت دادند، هنگامى كه به آنجا رسيد، مسلمانانى كه بدانجا گريخته بودند شرمگين شدند. «ابُو عُبَيْدَه جَرّاح»، حلقه‌هاى فلزّى كه به گونه رسول خدا (ص) فرو رفته بود با ندانهايش بيرون كشد، على (ع) سپر خود را پُر از آب كرد و رسول خدا با آن، خون‌هاى سر و صورت خود را شست.

جمع آورى نيروها

پس از اينكه رسول خدا (ص) از دهانه د ره بالا رفت، مسلمانان را فرا خواند. نيروهاى سپاه اسلام كه رسول خدا (ص) را زنده ديدند به طور گروهى و يا فردى گرد آمدند. رسول خدا (ص) آنان را به جهاد و پيكار در راه خدا و بازگشت به خطوط اوليه دعوت كرد.

عليرغم شكست، نيروهاى اسلام تجديد سازمان يافت و با وجود كمىِ نفرات و تجهيزات، حمله دوباره را آغاز كردند. باز شراره‌هاى آتش نبرد، جنگ افروزان را به كام خود مى‌كشيد.

عقب نشينى نيروهاى مشركين آغاز شد و مسلمين به خطوط اوليه دفاعى شان بازگشتند.

رزم آورى و رشادت نيروهاى اسلام، دوباره ترس و وحشت را بر دلهاى تيره سپاه دشمن چيره ساخت. ابوسفيان فرماندهى نيروهاى شرك از بيم آنكه مبادا رزمندگان اسلام دوباره چون آغاز جنگ بر آنان چيره شوند با دستور «آتش بس» پايان جنگ را اعلام كرد.

پرسش‌

1- چگونه منافقان در جنگ خيانت كردند؟

2- نسبت نيروهاى اسلام و شرك را بيان كنيد.

3- چه عواملى موجب شد كه دشمن به محاصره سپاه اسلام دست بزند؟

4- چه كسانى در دفاع از رسول خدا (ص) حماسه آفريدند؟