آنها را نمى‌ديديد و كافران را به عذاب و ذلت افكند.» [1]

2- وجود نيروهاى منافق همچون ابُوسُفْيان و جز او در بين سپاهيان كه به مجرد اولين حمله دشمن گريختند و در نتيجه موجب تضعيف روحيه ديگر رزمندگان گرديدند و آنان هم به گريز كشيده شدند.

3- شرايط جَوّى تاريكى شب و شرائط جغرافيايى مورد استفاده دشمن.

پرسش‌

1- قسمتى از سخنان تاريخى رسول خدا (ص) در فتح مكّه را بيان نماييد؟

2- رسول خدا (ص) پس از فتح مكّه با مردم آن سامان چگونه رفتار كرد؟

3- چرا «خالِد بْنِ وَليد» نسبت به «بَنى جَذيمه» آن جنايتها را مرتكب شد؟

4- انگيزه‌هاى هَوازِن و ثَقيف در نبرد با مسلمين چه بود؟

5- چگونه سپاه اسلام از تصميمات دشمن آگاه شد؟

6- علل فرار و شكست مسلمانان در مرحله اول عمليات چه بود؟

[1] . لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍوَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئاً وَضَاقَتْ عَلَيْكُمْ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُدْبِرِينَ‌.

ثُمَّ أَنْزَلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَذلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ‌. (توبه آيه 24-25)