فرستادند. هر كس در حدّ توان، ايثارگرانه در كمك به جبهه كوشا بود. براى نمونه كارگر تهيدستى يك صاع (سه كيلو) خرما آورد و به پيامبر (ص) عرض كرد: «اى رسول خدا! من در نخلستان كار كرده‌ام و دو صاع خرما اجرت گرفته‌ام يكى را براى خانواده‌ام گذاشتم و يكى را هم براى هزينه جنگ آورده‌ام.»

منافقين در اينجا هم به تبليغات سوء خود ادامه دادند. اگر توانگرى كمك مالى مى‌كرد، مى‌گفتند: رياكارى مى‌كند. و اگر فقيرى از روى اخلاص كمكى ناچيز مى‌كرد، مى‌گفتند: خدا به اين كمكها احتياجى ندارد. [1]

خداوند در قرآن، پيرامون اين سخن منافقين مى‌فرمايد:

«كسانى كه مؤمنان داوطلب كمك را، و نيز كسانى را كه جز آنچه در تنگدستى مى‌دهند، چيزى ندارد، در كار صدقه دادن عيب مى‌گيرند و مسخره مى‌كنند، خدا تمسخرشان مى‌كند و برايشان عذابى دردناك است.» [2]

اشك حسرت‌

در مقابل توطئه و شايعه پراكنى منافقين، گروهى مؤمن پاك دل هم به شوق شرك در نبرد، نزد رسول خدا (ص) شتافتند و چون فقير بودند و وسيله‌اى براى سوار شدن در اختيارشان نبود، از حضرتش خواستند تا به آنان مركبى عطا نمايد تا در ركابش دشتهاى دور را به پيمايند و در اين جهاد مقدس شركت جويند.

رسول خدا (ص) فرمود: «چيزى ندارم تا شما را بر آن سوار كنم.»

اينان از اينكه توفيق شركت در جهاد را نيافته‌اند، گريان و اسفناك از نزد رسول خدا (ص) بيرون آمدند. اين گروه در تاريخ اسلام به «يكّاؤون» (بسيار گريه كنندگان) مشهور شدند. [3]

[1] . تفسير مجمع البيان، ج 5، ص 257 و اسباب النزول، واحدى، ص 172

[2] . الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الْصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لاَيَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (توبه، آيه 79)

[3] . سيره ابن هشام، ج 4، ص 161