است. اگر در مى‌يافتيد.» [1]

با بهانه‌هاى مختلف منافقان، توانگران رفاه طلب و عده‌اى از عرب‌هاى بَدَوى ناآگاه، از شركت در اين نبرد خوددارى كردند.

خداوند در مورد اعراب چنين مى‌فرمايد: «و برخى از باديه نشينان نزد تو آمده، عذر مى‌آوردند و معافى از جهاد مى‌خواهند و گروهى كه خدا و رسول را تكذيب كردند، از جهاد باز نشستند. كافران به زودى به عذاب دردناك خواهند رسيد.» [2]

كشف لانه تيمى منافقين‌

رسول خدا (ص) خبر يافت كه گروهى از منافقان در خانه «سُوَيْلَم»، يهودى، انجمن سرّى تشكيل داده، مشغول توطئه و برنامه ريزى براى بازداشتن مردم از شركت در جهادند. رسول خدا (ص) كه مى‌دانست اگر با آنان قاطعانه برخورد نشود تا درس عبرتى بگيرند، با توطئه‌هاى مزّورانه شان به اسلام ضربه خواهند زد. فرمان داد تا اين لانه تيمى را محاصره كرده و آن را آتش بزنند. به فرمان آن حضرت، چند تن از پاسداران اسلام خانه را به آتش كشيدند و با فرار منافقان، انجمنشان از هم پاشيد. يكى از منافقان در حين فرار از پشت بام به زمين افتاد و پايش شكست. [3]

تأمين هزينه جنگ‌

براى تجهيز سپاهى نيرومند، توانگران نيكوكار و مسلمان، كمكهاى مالى خود را در اختيار رزمندگان اسلام قرار دادند و مسلمانان، با شوقى بى نظير در كمك به تأمين هزينه جنگ تلاش كردند. زنان مسلمان، زيورهاى خود را براى رسول خدا (ص)

[1] . فَرِحَ الْمُ - خَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلاَفَ رَسُولِ اللّهِ وَكَرِهُوا أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَقَالُوا لاَتَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّاً لَوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ (توبه، آيه 81)

[2] . وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللّهَ وَرَسُولَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (توبه، آيه 90)

[3] . سيره ابن هشام، ج 4، ص 160