رجال سياسى بر مشكلات و سرگردانى مردم مى‌افزودند.

برخى دانشمندان يهود و نصارا با استفاده از خلأ موجود سعى در تزريق اعتقادات سخيف خود به جامعه اسلامى داشتند و چون توده مردم به اهل بيت عليهم السلام دسترسى نداشتند، نظرات و القاءات آنان‌را مى‌پذيرفتند. ريشه نفوذ بسيارى از عقايد باطل در ميان مسلمانان ازقبيل اعتقاد به جسم بودن خداوند، اعتقادبه جبر، تفويض و ... همين مسأله است.

از سوى ديگر، پيدايش يا گسترش فعّاليت گروههاى فكرى در جامعه اسلامى مانند خوارج، مرجئه، معتزله، جبريّه و فرقه‌هاى جدا شده از شيعه اماميّه مثل كيسانيّه، زيديّه و غلات با افكار منحرف و مسموم خود، بر آلودگى فضاى فكرى و فرهنگى جامعه مى‌افزود. امام باقر عليه السلام ضمن نامه‌اى به سعد الخير از عالمان سوء انتقاد كرده مى‌فرمايد:

همپالگى‌هاى احبار و رهبان را ببين؛ همانان كه (حقايق) كتاب خدا را از مردم كتمان و تحريف كردند، بدون آنكه سودى عايدشان گردد و راه به جايى ببرند. اكنون مانند آنها در اين امتند؛ كسانى كه الفاظ قرآن را حفظ كرده ولى حدود آن را تحريف مى‌كنند. آنان با اشراف و بزرگان معاشرت دارند و چون سردمداران هوا و هوس پراكنده شوند، آنان با كسانى خواهند بود كه دنياى بيشترى دارند. فهم و بهره آنها از دانش در همين حدّ است. [1]

اين عالمان وابسته در زمينه نقل حديث و ارائه فتوا فعّاليت داشتند و احاديث و فتواها را در چارچوب سياستهاى حكومت، نقل و صادر مى‌كردند، و همين مسأله ضرورت احياى سنّت واقعى پيامبر صلى الله عليه و آله را به دور از شائبه‌هاى تحريف عمدى خلفا و عالمان وابسته به آنان، توسط پيشواى شيعيان، ايجاب مى‌كرد كه در ذيل به عمده‌ترين محورهاى آن اشاره مى‌كنيم.

1- احيا و گسترش حديث‌

از جمله حوادث تأسف‌بار فرهنگى كه پس از رحلت رسول خدا صلى الله عليه و آله در جهان اسلام پديد آمد و ضربه سختى بر فرهنگ اسلام وارد آورد، ممنوعيّت نقل و تدوين حديث بود

[1] روضه کافِی، ص 54.