در ميان تربيت يافتگان مكتب پيشواى پنجم بعضى به جايگاه بلندى دست يافتند؛ بگونه‌اى كه همه فقها و دانشمندان آنان را تأييد و تصديق نموده رواياتشان را پذيرفته‌اند كه از آن جمله مى‌توان زرارة، بُرَيْد، ابو بصير، فُضَيْل بن يسار و محمد بن مسلم را نام برد. [1] امام صادق عليه السلام در تجليل از بعضى شاگردان پدرش فرمود:

هيچ كس مانند زراره، ابو بصير، محمد بن مسلم و بريد بن معاويه عِجْلى ياد ما و احاديث پدرم را زنده نكرد. اگر آنان نبودند كسى از تعاليم دين بهره‌مند نمى‌شد. آنان نگهبانان دين و امينان پدرم در بيان حلال و حرام خدا بودند. [2]

5- مبارزه با مسلك‌هاى انحرافى‌

انحراف فكرى از مسير حق از فاجعه‌آميزترين بحران‌هايى است كه بعد از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله در جامعه اسلامى پديد آمد و موجب پيدايش گروه‌هاى فكرى شد.

امامان عليهم السلام در هر فرصت در برابر جريان‌هاى انحرافى موضع گرفته ضمن برخورد ارشادى با افراد ناآگاه و گمراه، سران كينه‌توز گروه‌هاى منحرف را از خود طرد مى‌كردند.

موضع‌گيرى امام باقر عليه السلام با افكار يهود و برملا كردن چهره سران اين انديشه از قبيل كعب‌الاحبار، مبارزه با خوارج و دفاع از موضع بر حق و منطبق باقر آن امير مؤمنان عليه السلام در جريان جنگ صفين و پذيرش حكميّت، و نيز موضع‌گيرى عليه غاليان و افراطگران در حق امامان عليهم السلام همچون مغيرة بن سعيد، بيان و حمزة بن عماره بربرى، از جمله مبارزات فكرى و فرهنگى آن حضرت در رويارويى با مسلك‌هاى انحرافى عصر خويش است كه مجال تفصيل آنها نيست.

شهادت‌

مبارزات و فعّاليتهاى متعرضانه امام باقر عليه السلام و نفوذ روزافزون آن حضرت در ميان مردم و رو به فزونى نهادن پيروان و شيفتگان مكتبش، خشم و كينه هشام بن عبدالملك را

[1] رجوع کنِید به «رجال کشِی»، ج 2، ص 507، ردِیف 431.

[2] همان، ج 1، ص 348، ردِیف 219.