فعّال داشت و به رغم آنكه با حاكمانى مقتدر و ستمگر معاصر بود، از ستيز با آنان و تقويت جبهه امامت در برابر جبهه خلافت، يك لحظه درنگ نكرد. مهم‌ترين محورهاى فعّاليت پيشواى هفتم در اين عرصه عبارت است از:

1- پاسدارى از ميراث امامت‌

دعوت به امامت و پاسدارى از ميراث گرانبهاى آن، همواره در سرلوحه دعوت امامان عليهم السلام قرار داشت؛ زيرا دشمنان بويژه حكمرانان اموى و عباسى معاصر آنان با تمام توان سعى در حذف و نابودى آن داشتند.

پيدايش فرقه‌هاى جديد فكرى همچون: اسماعيليّه، فطحيّه، ناووسيّه و مباركيّه [1] در آغاز دوران امامت موسى بن جعفر عليه السلام و ادعاى امامت برخى از سران آنها، مسأله امامت امام كاظم عليه السلام را با مشكلات بيشتر و خطرات جدّى‌ترى مواجه و رسالت آن حضرت را در پاسدارى از اين ميراث الهى سنگين‌تر كرد.

تلاشهاى موسى بن جعفر عليه السلام در اين مرحله دو بعد داشت.

الف- نفى امامت ديگران: امام عليه السلام در اين مرحله از يك سو صلاحيّت زمامداران معاصر خود را براى زعامت امت اسلامى نفى كرد و آنان را افرادى فاسق و غاصب منصب خلافت خواند؛ از سوى ديگر در برابر مدّعيان امامت از قبيل برادرش عبداللّه افطح موضع گرفت و در گفتار و عمل صلاحيّت ايشان را براى رهبرى جامعه اسلامى ردّ كرد. اينك دو نمونه:

زمانى موسى بن جعفر عليه السلام به كاخ هارون احضار شد. قسمتى از گفتگويى كه ميان آنان رخ داد چنين است. هارون آغاز به سخن كرد:

- اين دنيا چيست؟

[1] فطحِیّه بر اِین باور بودند که پس از امام صادق علِیه السلام امامت به فرزندش عبدالله بن جعفر معروف به عبدالله افطح رسِیده است. ناووسِیّه معتقد بودند امام صادق علِیه السلام نمرده و نخواهد مرد تا زمانِی که ظهور کند و امر امامت را بر عهده گِیرد. آنان معتقد بودند آن حضرت مهدِی موعود است. مبارکِیّه پس از شهادت امام صادق علِیه السلام به امامت محمد بن اسماعِیل معتقد شدندد و گفتند: اسماعِیل در حِیات پدرش عهده‌دار امامت بود ولِی با درگذشت وِی، پدرش امر امامت را بر عهده فرزند اسماعِیل «محمد» گذاشت (ر.ک: فرق الشِیعه، نوبختِی، صص 66 ـ 78).