شهادت امام هادى عليه السلام‌

امام هادى عليه السلام حدود هفت سال پس از مرگ متوكل در دوران زمامدارى منتصر، مستعين و معتزّ زندگى كرد. در اين مدت هر چند از فشار دستگاه خلافت نسبت به آن حضرت كاسته شد و خليفگان پس از او گرفتار مشكلات داخلى خود بودند؛ ولى سياست اقامت اجبارى آن گرامى در سامرّا و محدوديّت‌هاى ناشى از آن همچنان دنبال شد.

معتزّ پس از دستيابى به قدرت براى در امان ماندن از سرنوشت شوم زمامداران پيشين، درصدد از ميان برداشتن مخالفان برآمد. نخست به پراكنده كردن و قلع و قمع عناصر متنفّذ درون حكومت همچون «وصيف» و «بغا»- كه نقش اساسى در بى‌ثباتى دستگاه خلافت و عزل و نصب خلفا داشتند- پرداخت. [1] خلع «مؤيّد» برادر خود از مقام ولايتعهدى [2]، كشتن «مستعين» [3] و تبعيد «ابو احمد» فرزند متوكل به بصره و «على بن معتصم» به واسط [4] در همين راستا انجام گرفت.

معتز در مرحله بعد درصدد از ميان برداشتن پيشواى شيعيان برآمد، زيرا موقعيّت اجتماعى و محبوبيت مردمى آن حضرت به مراتب بيشتر از ديگر مخالفان حكومت بود؛ از اين رو، با استفاده از شيوه نياكان خود نسبت به امامان، پيشواى دهم را مسموم كرد و آن حضرت سرانجام پس از 33 سال تلاش و رنج در حالى كه چهل يا چهل و يك سال از عمرش مى‌گذشت در روز سوم رجب، سال 254 هجرى به شهادت رسيد و پيكر مطهرش در خانه خود به خاك سپرده شد. [5]

[1] ر. کامل، ابن اثِیر، ج 7، صص 168، 178 و 186.

[2] همان، ص 171.

[3] همان، ص 172.

[4] همان، ص 183.

[5] ر.ک. مصباح المتهجّد، شِیخ طوسِی، اعمال ماه رجب، ص 741. نسبت به ماه و روز شهادت، اقوال دِیگِی نِیز گفته شده است. براِی آگاهِی بِیشتر رجوع کنِید به بحار الانوار، ج 50، صص 114 ـ 117.