نام کتاب : تاریخ تشیع در ایران نویسنده : شاکر،ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 105
كشته شد. سپاه سامانى بعد از اين پيروزى به گرگان حمله
كرد ولى نتوانست آن را تصرف كند. لذا با دادن تلفات زياد، مجبور به عقبنشينى شد.
داعى صغير، پس از دفع نيروى دشمن با توطئههاى داخلى مواجه
شد. فرزندان ناصر دست به شورش زدند و وى مجبور شد به يكى از حاكمان محلّى پناه ببرد.
او هم داعى را تحويل حاكم رى داد و او داعى را در «الموت» زندانى كرد. پس از كشته شدن
حاكم رى، داعى از زندان آزاد شد و پس از رهايى به گيلان و ديلمان رفت و با حمايت بزرگان
طبرستان و با بذل و بخشش اموال در ميان مردم و يارى آنان، به سوى طبرستان حركت كرد
و آمل و سارى را فتح كرد و فرزندان ناصر را در گرگان شكست داد و با پدر زنش احمد، مصالحه
كرد. ولى بار ديگر اختلافات داخلى ميان علويان شدت گرفت و فرزندان ناصر با همكارى برخى
رؤساى ديلم، عليه داعى شورش كردند.
وى از توطئه آنان آگاه شد و به كوهها گريخت. وى بار ديگر
پس از حكومتِ برخى از فرزندان ناصر، در سال 315 هجرى حكومت را به دست گرفت و در درگيرى
با اسفار بن شيرويه به سال 316 هجرى كشته شد. از آن پس، كسى مانند داعى پيدا نشد تا
بتواند بر تمام طبرستان حكومت كند، گرچه برخى از علويان در بخشهايى از طبرستان، حاكميت
محدودى داشتند. [1]
- عوامل مهم در سقوط دولت علويان
1. اختلافات داخلى ميان علويان كه هر يك داعيه رهبرى مردم
را داشتند، موجب فروپاشى حكومت آنان شد. همين اختلافات، موجب مىشد تا حاكمان محلّى
با حمايت از يك علوى بتواند منافع خود را تأمين كند.
2. علويان در پى گسترش حاكميت خويش، بدون ارزيابى از موقعيت
دشمن، در خارج از طبرستان بودند و اين مسئله و خسارت بسيارى بر سپاه وارد كرد كه تضعيف
دولت را در برداشت.
پرسش
1. همكارى خاندانهاى مستقل طبرستان با علويان چگونه بود
و دليل آن چه بود؟
2. نخستين علويان كه به طبرستان آمدند چه كسانى بودند؟
3. علت شكلگيرى نهضت طبرستان بيان شود؟
4. نخستين فرمانرواى علوى طبرستان چه كسى بود و بر چه
اساسى از مردم بيعت گرفت؟
5. عوامل سقوط علويان طبرستان چه بود؟
[1] . همان، ص 16-17 به نقل از تاريخ طبرستان و رويان
و مازندران، ص 276، 150 و تاريخ طبرستان، ص 286
نام کتاب : تاریخ تشیع در ایران نویسنده : شاکر،ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 105