درس سيزدهم: تشيع و نقش آن در دولت صفويه‌

1. پيدايش صفويه‌

در تاريخ ايران، پيدايش سلسله صفويه اهميت فراوان دارد، از همه مهمتر، مسئله وحدت ملى و رسمى شدن مذهب تشيع و پيشرفت علم و دانش و صنايع است. مقام معظم رهبرى حضرت آيةالله خامنه‌اى مى‌فرمايد:

در دوران طلوع صفويه اين سرزمين، اردبيل توانست، دو خدمت بزرگ به اين كشور بكند، اول اين كه توانست از كشورى كه بخشهاى آن از هم جدا و با هم در حال اختلاف درگيرى بودند يك كشور متحد و مقتدر ... عزيز و سربلند و پيشرفته- در دنياى آن روز- معرفى كنند.

خدمت دوم، آن چيزى بود كه در واقع پشتيبانى معنوى آن عامل اول محسوب مى‌شود، يعنى احياى مذهب شيعه، مذهب اهل بيت (ع) و ارادت به خاندان پيامبر (ص). [1]

پس از حمله مسلمانان به ايران به عمر شاهنشاهى ايران كه تقريباً چهارده قرن بر بخش بزرگى از دنياى آن روز سلطنت مى‌كردند خاتمه داد. در مدت چند قرنى كه اعراب مسلمان بر ايران حكومت مى‌كردند تا تشكيل شاهنشاهى صفوى تقريباً وحدت ملى ايران، گسيخته شد و كشور به صورت يكى از كشورهاى تابعه دنياى اسلامى به شمار مى‌رفت.

پيش از شكل‌گيرى حكومت وحدت ملى صفويه گروهى كوشش نمودند، كه استقلال از دست رفته ايران را بيابند، چنان‌كه اين تلاش به تشكيل حكومتهاى مستقل مانند: صفاريان، سامانيان در سيستان و خراسان و ماوراء النهر و آلِ زيار، آل بويه، در كرانه‌هاى درياى خزر

[1] . سخنرانى، تاريخ 1379/5/3