استاد محمد كردعلى مى‌گويد: «در عصر رسول خدا، گروهى از بزرگان صحابه، مشهور به مواليان على (ع) بودند، از آن جمله سلمان فارسى است كه مى‌گفت: ما با رسول خدا (ص) بيعت كرديم بر خيرخواهى مسلمانان و اقتدا به على بن ابى‌طالب (ع) و مواليان او. و نيز ابوسعيد خدرى است كه گفت: مردم به پنج كار امر شدند؛ چهار تا را انجام دادند و يكى را ترك كردند.

از او سؤال شد آنچه را ترك نمودند چه بود؟ او در جواب گفت: ولايت على بن ابى‌طالب (ع).

از او سؤال شد آيا ولايت با چهار عمل ديگر واجب است؟ پاسخ داد: آرى. و ابوذر غفارى، عمار ياسر، حذيفة بن يمان، ذو الشهادتين، خزيمة بن ثابت، ابوايوب انصارى، خالد بن سعيد بن عاص و قيس بن سعد بن عباده [نيز جزو اين گروه از صحابه بودند]». [1]

دكتر صبحى صالح مى‌نويسد:

در ميان صحابه حتى در عصر پيامبر اكرم (ص) براى على (ع) پيروان و شيعيانى بوده است؛ از آن جمله مى‌توان ابوذر غفارى، مقداد بن اسود، جابر بن عبدالله، ابىّ بن كعب، ابوالطفيل عامر بن وائله، عباس بن عبدالمطلب و تمام فرزندان او، عمار ياسر و ابو ايوب انصارى را نام برد. [2]

استاد محمّد عبدالله عتّان مى‌گويد: «اين اشتباه است كه بگوييم شيعه براى اولين بار هنگام جدايى خوارج ظهور پيدا كرده است، بلكه ظهور شيعه در عصر رسول خدا (ص) بوده است.» [3]

شيعيان هنگام وفات پيامبر (ص) با توجه به دستور و تأكيدهاى آن حضرت، درصدد تثبيت و تنفيذ فرمان آن حضرت برآمدند. آن گاه كه پيامبر اصرار بر آوردن قلم و دوات براى نوشتن وصيت نمود. گروهى بر آن شدند تا قلم و دوات بياورند تا پيامبر وصيت خود را مكتوب دارد، ولى از آنجا كه طرف مقابل قوى بود و مخالفت كرد، نتوانستند اين فرمان را عملى سازند. پيامبر نيز با توجه به جوّ موجود، از مكتوب كردن وصيت چشم پوشيد و جمعيت را از خود دور كردند و افرادى از شيعيان على (ع) امثال مقداد و ابوذر را نزد خود نگاه داشت و وصيت خود را نسبت به امامان پس از خود نزد آنان مطرح نمود. [4]

[1] . همان، به نقل از خطط الشام، ج 5، ص 251

[2] . همان، به نقل از حسين، حاج حسن، النظم الإسلامية، ص 96

[3] . همان به نقل از الشيخ عبد الله، نعمة، روح التشيع، ص 20

[4] . همان، ص 60 به نقل از كوفى، الشيخ ابو صادق سليم بن قيس هلالى عامرى، كتاب سليم بن قيس هلالى، ج 2، ص 658