فعاليتهاى گسترده و بى‌پرواى امام رضا (ع) و سعايتها و گزارشهاى پياپى درباريان، هارون را بر آن داشت تا كينه درونى خود را نسبت به امام آشكار كند و وى را به هدف كشتن به مركز حكومت خود فرا خواند. چون چشم امام (ع) به «هارون» افتاد، هارون رو به حضرت كرد و گفت: «صدهزار درهم براى شما در نظر گرفته‌ام، نيازهاى خانواده تان را نيز براى ما بنويسيد.» چون امام هشتم از نزد هارون، بيرون رفت، هارون به اطرافيان خود گفت: «من اراده‌اى كردم، ولى خداوند اراده ديگرى؛ ولى آنچه خدا خواست بهتر بود.» [1]

2- 2. امام رضا در عصر امين‌

تاريخ پنج ساله حكومت «امين»، در بيان اقدامات و موضع‌گيريهاى اين حاكم عبّاسى نسبت به امام هشتم و همچنين تلاشهاى آن حضرت و يا واكنشهاى امام (ع) در برابر اقدامات «امين» ساكت است.

آرام‌ترين دوره امامت امام رضا (ع) و شيعيان او، اين دوره است. در اين زمان، به دليل سرگرمى بيش از حد امين به عيّاشى و لهو و لعب و نيز اختلافات و كشمكشهايى كه از همان روزهاى نخست حكومت خود با برادرش «مأمون» پيدا كرد، فرصت پرداختن به ديگر مخالفان از جمله حضرت على بن موسى (ع) و شيعيان را نيافت. و همين باعث شده بود شيعيان به آسانى و بيش از پيش با امام رضا (ع) ارتباط برقرار كرده، از دانش و رهبريهاى آن حضرت كمال استفاده را بنمايند. آن حضرت نيز بتواند با آرامش بيشتر، به گسترش و تحكيم مبانى اعتقادى و دينى شيعيان در نقاط مختلف سرزمين اسلامى مبادرت ورزد؛ حتى چنانكه خود آن حضرت فرموده‌اند، با آنكه خودشان در مدينه بوده‌اند، اما نامه‌ها و دستورهايشان در شهرهاى ديگر نفوذ داشته است. ايشان گاه براى استوارى روابط معنوى اعتقادى بين امت و امامت، پرده از اسرار سياسى جامعه برمى‌داشت و به كشته شدن امين به دست مأمون و شكست هواداران و فرماندهان نظامى هر يك و شكست يكى از ديگرى اشاره مى‌كرد. [2]

[1] . ر. ك: بحار الانوار، ج 49، ص 116

[2] . تاريخ اسلام در عصر امامت امام رضا و امام جواد، ص 67؛ تاريخ تشيع، ج 1، ص 270