فرستاد و پس از فتح آنجا، گرگان و سپس طبرستان را به صلح، تصرف كرد. [1] بنابه گزارشى ديگر سعيد بن عاص، در زمان خليفه سوم، طبرستان را فتح كرد و با پادشاه گرگان، بر دويست هزار درهم مصالحه كرد و سپس، رويان و دماوند را فتح كرد. [2]

با ورود مسلمانان عرب به اين مناطق، مردم با اسلام آشنا شدند و براى نشر اسلام در بعضى از شهرها مساجدى ساخته شد.

پس از فتح طبرستان، خلفاى امَوى، نمايندگان خود را به اين مناطق فرستادند كه حاكمان محلّى، گاهى با نمايندگان خليفه درگير مى‌شدند و گاهى هم با آنان مصالحه مى‌كردند؛ ولى اعراب نتوانستند بر منطقه حاكميتى داشته باشند.

3. قدرتهاى مستقل در طبرستان و ديلم‌

طبرستان، در طول تاريخ، حكومتهاى مستقل و نيمه مستقل داشته است. سلسله‌هاى اصلى كه از زمان ساسانيان بر طبرستان سلطه داشتند، عبارت‌اند: قارنيان (سوخرانيان)، باونديان، دابوهيان (رگاوبارگان) و پادوسپانيان.

هر يك از اين خاندانها تا چندين قرن پس از ورود اسلام، در منطقه حكومت داشتند. [3]

4. همكارى خاندانهاى مستقل با علويان‌

در آغاز دوره خلفاى اسلامى، طبرستان از لحاظ سياسى اهميت چندانى نداشت؛ زيرا طبرستان، آخرين منطقه ايران بود كه به تصرّف اعراب درآمد و فرمانروايان محلّى آنجا، حتى پس از فتوحات مستقل بودند و ساليانه به خلفا خراج مى‌پرداختند، يا اينكه از طرف خلفا، همان مناطقِ تحت تصرّف، در اختيار آنان قرار مى‌گرفت.

با نفوذ مسلمانان عرب در طبرستان و آشنايى مردم آنجا با اسلام، علويان كه از جور حاكمان ظالم به دنبال پناهگاه امن بودند به اين ديار آمدند و چون علويان مخالف دستگاه خلافت بودند

[1] . همان، به نقل از محمد بن جرير، طبرى، تاريخ طبرى، ج 3، ص 153

[2] . همان، به نقل از احمد، بلاذرى، البلدان و فتوحها و احكامها، ص 382

[3] . همان، ص 5-6، به نقل از دائرة‌المعارف بزرگ اسلامى، ج 1، ص 585-597