نام کتاب : زندگانی امام باقر نویسنده : حیدری، احمد جلد : 1 صفحه : 135
كوهها به سوى خدا بلند شدند ولى
صخره (بيتالمقدس) براى حق تعالى خضوع كرده خداوند از او قدردانى كرد و بر آن قدم
گذارد و ...». [1]
وهب بن منبه از ديگر علماى اهل
كتاب كه به ظاهر اسلام آورده بود، گويد:
«من قائل به قَدَر بودم (براى
بشر اختيار قائل بودم) تا اينكه بيش از هفتاد كتاب از كتابهاى پيامبران پيشين را
خواندم كه در همه آنها آمده بود: «هر كس براى خودش مشيّت و اراده فرض كند، كافر
شده است.» پس اعتقاد به قدر را رها كردم.» [2]
اين نقل وهب دعوت كننده به اعتقاد
به جبر است كه از طرف بسيارى پذيرفته شد.
د- مصلحت حكومت و
حاكمان: انتشار و رواج بسيارى از اين گروهها به
مصلحت حكومت بود. رواج مسائلى مانند جبر و ارجاء، جواز تقدم مفضول بر فاضل و امثال
آن به مصلحت حكومت و توجيهگر آنان بود به همين جهت متفكرانى كه منادى آنان بودند،
از طرف حكومت تاييد و پشتيبانى مىشدند و ميدان مىيافتند. اينها از عوامل مهم
تفرقه و به وجود آمدن گروههاى مختلف فكرى، عقيدتى و مذهبى در دوران امام باقر
بودند. به همين جهت در دوران امام باقر با گروههاى مختلفى روبرو هستيم كه يا مدتى
است تشكيل شدهاند و يا در مرحله تكوّن و شكلگيرى هستند و يا مدت كمى بعد از امام
باقر شكل مىگيرند
[1] - بحوث فى الملل و النحل،
سبحانى، ج 1، ص 84، به نقل از حلية الاولياء، ج 6، ص 20 (توجه كنيد كه در اين نقل
نظر او به تقدس دادن خاص به بيت المقدس در مقابل كعبه نيز هست)
[2] - بحوث فى الملل و النحل، ج
1، ص 91 به نقل از ميزانالاعتدال، ج 4، ص 353.
نام کتاب : زندگانی امام باقر نویسنده : حیدری، احمد جلد : 1 صفحه : 135