همين سن رحلت كرد و من امروز وارد پنجاه و هشت سالگى شده‌ام. [1]

امام با اين كلام از وفات قريب الوقوع خود خبر داد. آن بزرگوار به دستور هشام بن عبدالملك اموى و به دست ابراهيم بن وليد مسموم شد. [2]

جوهرى در مثير الاحزان مى‌نويسد: هشام بعد از وقايعى كه در پى سفر امام باقر به شام اتفاق افتاد و او را خشمگين كرد، به عامل مدينه نوشت كه به حيله، در غذا يا نوشيدنى امام سم بريزد. [3]

و سيد بن طاووس در زيارت امام باقر عليه‌السلام مى‌آورد:

و عذاب را بر شريك در خون او؛ يعنى ابراهيم بن وليد، چند برابر كن. [4]

علل اقدام جنايت بار هشام‌

هشام بن عبدالملك نسبت به علويان، به خصوص امام سجاد و فرزندانش كينه و عداوت شديدى داشت. [5] بعد از امام سجاد عليه‌السلام، امام باقر سرآمد علويان بود و هشام در صدد خوار و خفيف كردن امام برآمد و آن حضرت را به شام احضار كرد. همچنان كه قبل از اين گذشت چند اتفاق در شام افتاد كه هشام را ذليل و خوار و رسوا و حقد و كينه او نسبت به امام را شعله ورتر كرد از جمله:

1- وقتى هشام امام را زندانى كرد، جاذبه شخصيت معنوى و تبليغات امام زندانيان را چنان تحت تأثير قرار داد كه همه زندانيان به امام علاقه مند شدند و با

[1] - بحار الانوار، ج 46، ص 218

[2] - ر. ك بحار الانوار، ج 46، ص 271. فصول المهمه، ص 197، نور الابصار، ص 131، الائمة الاثنى عشر، ابن طولون، ص 281

[3] - مثيرالاحزان، ص 244، و بحارالانوار، ج 46، ص 313

[4] - اقبال، ص 325 و بحارالانوار، ج 46، ص 218. عبارت «شريك در خون امام» تاييدى است بر اينكه اصل واقعه به دستور هشام اموى خليفه وقت بوده است

[5] - جريان بر خورد هشام با امام سجاد در مكه و تجاهل هشام و قصيدۀ فرزدق در معرفى امام از اسباب شدت عداوت او شد