نيز «خليفه رسول الله» بلكه بالاتر، «خليفه الله» هستند!

دوران ثبات بنى مروان‌

دوران امامت امام پنجم را مى‌توان دوران ثبات بنى مروان ناميد، عبدالملك بن مروان بعد از پدرش حكومت را به دست گرفت. در ابتداى خلافت او كشور دچار بحرانهاى سياسى و شورشها و انقلابها بود ولى او توانست همه مخالفان را تطميع يا سركوب كند و تسلّط جابرانه‌اش را بر سراسر كشور اسلامى بگستراند.

بعد از عبدالملك تا اواخر خلافت هشام (از اواخر دوره امام سجاد تا اوايل دوره امام صادق عليهم السلام» از شورشها وانقلابات خبرى نبود.

خليفه، قدرت مدار مطلق‌

خلافت به سلطنت اشرافى تبديل شده بود. دربار خلفا به طور رسمى با دربار قيصرها و سلاطين برابرى مى‌كرد. خليفه قدرت مدار مطلق بود ونسبت به هيچكس حتى خدا خود را مسؤول نمى‌دانست. سيوطى نقل مى‌كند كه وليد بن عبدالملك اموى از عالمى دربارى سؤال مى‌كند:

ايُحاسَبُ الْخَليفَةُ؟ [1] آيا خليفه مورد محاسبه خدا قرار مى‌گيرد؟

و در شرح حال يزيد بن عبدالملك، جانشين عمر بن عبدالعزيز،

[1] - تاريخ الخلفا، ص 223