پاسخ به يك سؤال‌

شايد اين سؤال پيش آيد كه چرا امام جواد عليه السلام ازدواج با دختر مأمون عباسى را پذيرفت، با اين كه از اهداف مأمون آگاهى داشت؟

پاسخ اين سؤال بسيار روشن است بويژه كه درباره قبول ولايتعهدى امام هشتم عليه‌السلام و ازدواج آن حضرت با دختر ديگر مأمون بحث شده است.

علت آن كه امام جواد عليه السلام اين ازدواج را پذيرفت اين بود كه:

1- راهى جز اين نداشت و بر اين كار مجبور شد؛ زيرا چنان كه گذشت مأمون از اين ازدواج هدف سياسى داشت و عدم پذيرش امام (ع) خطر ترور آن حضرت را در پى‌داشت.

2- قبول اين ازدواج موجب مى‌شد كه مأمون از سركوبى شيعيان و نابودى افراد و گروههاى مكتبى چشم بپوشد و آنان بتوانند با آزادى نسبى كه بدست مى‌آورند اهداف خود را دنبال كنند. [1]

«ابوهاشم جعفرى» مى‌گويد:

در روز ازدواج امام جواد (ع) با «ام الفضل» به آن حضرت گفتم: مولاى من، بركت اين روز براى ما شيعيان چقدر بزرگ است. حضرت سخن مرا تأييد كرده فرمود: اى اباهاشم؛ در اين روز بركات خداوند بر ما بسيار بزرگ است. گفتم: آرى! آقاى من درباره اين روز چه بگويم؟ فرمود:

آن را به نيكى ياد كنيد كه خير آن به شما خواهد رسيد. گفتم: همين كار را خواهم كرد و مخالفتى نخواهم داشت. فرمود: در اين صورت هدايت خواهى شد و جز خير نخواهى ديد. [2]

اين روايت به خوبى هدف امام (ع) از پذيرش اين ازدواج و بركتى كه براى شيعيان و مكتب داشت را بيان مى‌كند.

زنده داشتن ياد پدر

يكى از جلوه‌هاى مبارزه امام جواد (ع) با دستگاه خلافت يادآورى جنايت مأمون با زنده نگه داشتن ياد امام هشتم عليه السلام بود. آن حضرت شيعيان را به سوگوارى و

[1] - تحف العقول، ص 456 و بحارالانوار، ج 50، ص 79

[2] - ر. ك. امامان شيعه و جنبشهاى مكتبى، ص 306