شهادت امام (ع)

معتصم كه مى‌ديد مكر و حيله‌هايش درباره امام جواد عليه السلام به خودش بازگشته و تدبيرش نتيجه عكس داده است، همان طرحى را كه پيشينيان او درباره نياكان و سلف صالح آن حضرت به كار گرفته بودند، يعنى به شهادت رساندن امام (ع) از راه خوراندن سم، در پيش گرفت.

دستگاه خلافت قبل از آن هم در پى مسموم كردن امام عليه السلام برآمد امّا تا آن زمان موفق به اجراى نقشه شوم خود نگشته بود.

«محمد بن قاسم» مى‌گويد: پدرم از «عمر بن فرج» شنيد كه مى‌گفت: از ابوجعفر چيزى را شنيدم (و ديدم) كه اگر برادرم محمد مى‌ديد كافر مى‌شد.

پرسيدم: آن چيست؟

گفت: روزى در مدينه خدمت آن حضرت بودم، غذايى آوردند. امام جواد (ع) فرمود از آن غذا نخوريد، زيرا مسموم است. سپس دستور داد نانوا را احضار كردند. حضرت او را مورد عتاب قرار داد و فرمود: به دستور چه كسى غذاى مرا مسموم كردى؟ او گفت:

فدايت شوم، به دستور فلانى.

آنگاه حضرت دستور داد غذاى مسموم را بردند و غذاى ديگرى آوردند. (1)

معتصم اين بار كسى را براى اجراى اين توطئه انتخاب كرد كه يقين داشت به وسيله او به هدف پليد خود مى‌رسد و او مأمور و جاسوس ويژه دستگاه خلافت در اندرون خانه امام (ع) يعنى: «ام الفضل» دختر «مأمون» بود.

وقتى از سوى معتصم با دستيارى «جعفر بن مأمون» اين مأموريت به او پيشنهاد شد پذيرفت چه آن كه آنان نقطه ضعف او را مى‌دانستند و «ام الفضل» از ابتداىِ زندگى با آن حضرت ناراضى بود (2) و در طول مدّت زندگى مشتركش با پيشواى نهم عليه السلام بارها شكايت و سعايت آن حضرت را نزد پدرش مأمون برده بود. (3)

در تاريخ، منشأ كينه و دشمنى «امّ الفضل» نسبت به امام جواد عليه السلام، علاوه بر