خلاصه‌

حضرت رضا (ع) ده سال آغاز امامت خود را در حكومت هارون سپرى كرد. امام (ع) در اين مقطع به منظور تثبيت امامت خويش و جلوگيرى از انحراف، دعوت خود را آشكار ساخت و در دو صحنه سياسى و فرهنگى مبارزه خود را آغاز كرد و دست به فعّاليتهاى سياسى و فرهنگى مهمى زد.

شواهد و قراين تاريخى حكايت از فعّاليتهاى آشكار امام رضا (ع) در بعد سياسى دارد. اين فعّاليّتها به قدرى متعرضانه بود كه از يك سو ياران حضرت بر جان او بيمناك شده از آن گرامى خواستند راه تقيّه در پيش گيرد. از سوى ديگر، درباريان و مزدوران هارون از تلاشهاى سياسى آشكار امام (ع) احساس خطر كرده و بارها از او نز دخليفه سعايت نمودند.

امام (ع) بدون توجه به نصيحت ياران و سعايت دشمنان به فعّاليتهاى روشنگرانه خود ادامه داد.

علت پافشارى امام (ع) بر اين سياست اين بود كه در آن شرايط حساس، امامت شيعى از هر سو مورد شبيخون قرار گرفته بود و چنانچه امام به تثبيت و تحكيم پايه‌هاى آن نمى‌پرداخت چه بسا دشمنان ضربه‌هاى جبران ناپذيرى بر مكتب اهل بيت (ع) وارد مى‌ساختند.

هارون هر چند در ابتدا سعى مى‌كرد بر خورد تندى با حضرت نداشته باشد ولى سرانجام وجود آن حضرت را نتوانست تحّمل كند و تصميم به قتل او گرفت ولى توطئه‌اش خنثى شد، اجل نيز چندان مهلتش نداد؛ چه آنكه در سال 193 هجرى در جريان سفر به خراسان مرد.

پرسش‌

1- امام رضا (ع) در آغاز امامت خود چه سياست كارى در پيش گرفت؟ چرا؟

2- توصيه ياران امام به آن حضرت و واكنش امام (ع) را به اختصار بيان كنيد.

3- چه كسانى نزد هارون از امام رضا (ع) سعايت كردند؟

4- واكنش دستگاه خلافت در برابر فعّاليتهاى سياسى امام (ع) چه بود؟

5- هارون در چه سالى و در كجا درگذشت؟