درس بيست و يكم:: سياستها و تدابير امام رضا (ع) [1]

حضرت رضا (ع) از همان زمان كه از توطئه‌هاى مأمون نسبت به خود آگاه گرديد و دريافت كه چاره‌اى جز پذيرش پيشنهاد او ندارد، براى خنثى كردن توطئه او و بى‌اثر ساختن نقشه‌هاى شيطانى‌اش دست به كار شد و سياست دقيق و حساب‌شده‌اى در پيش گرفت؛ سياستى كه وقتى به مرحله اجرا درآمد، هوش از سر مأمون هوشمند و سياستمدار ربود و او را دچار بحران و سردرگمى گيج كننده‌اى ساخت. اين سياست از زمان دعوت مأمون از آن حضرت براى حركت به سوى خراسان آغاز گشت و تا لحظه شهادت آن بزرگوار ادامه داشت. اينك نمودارها و نقاط برجسته اين سياست.

1- ابراز ناخشنودى از دعوت مأمون‌

هنگامى كه پيك مأمون براى بردن امام (ع) به خراسان وارد مدينه شد، حضرت سعى كرد با گفتار و كردارش فضاى شهر را از كراهت و ناخشنودى خود از اين دعوت پركند و اين سفر را يك سفر اجبارى و سفرى كه به شهادت او منتهى مى‌شود قلمداد نمايد.

امام (ع) اين معنا را هم به هنگام وداع با بستگان و خانواده‌اش، هم در وقت وداع با حرم پيامبر (ص) و هم در زمان طواف خانه خدا به شيوه‌هاى ممكن به گوش همگان رسانيد.

امام (ع) پيش از ترك مدينه بستگان و خويشان خود را جمع كرد و دستور داد براى آن حضرت مجلس سوگوارى تشكيل داده و گريه كنند. در پايان مبلغ دوازده هزار دينار ميان آنان تقسيم كرد و فرمود: من هرگز از اين سفر بازنخواهم گشت. [1]

[1] - بحارالانوار، ج 49، ص 117 و دلائل الامامة، ص 176