خلاصه‌

هر چه از زمان ولايتعهدى امام رضا (ع) مى‌گذشت، مأمون بيشتر احساس زيان و شكست مى‌كرد. ازاين رو براى مبارزه باسياستها وتدابير امام‌رضا (ع) دست به‌يك سلسله اقدامات مذبوحانه‌اى زد كه مهمترين آنها عبارت است از:

1- جلوگيرى از نشر فضائل امام (ع) در ميان مردم و بى‌اعتبار كردن شخصيت اجتماعى آن حضرت: تشكيل مجالس بحث و مناظره براى حضرت رضا (ع) با ارباب ملل مختلف از سوى دستگاه خلافت در همين راستا انجام مى‌گرفت.

2- پخش شايعات دروغين عليه امام (ع): از قبيل اين كه آن بزرگواران فرموده‌اند: همه مردم بردگان ما هستند و يا حليّت غنا از سوى آن حضرت.

3- وادار كردن امام رضا (ع) به عزيمت به سوى بغداد: تا از اين طريق آن حضرت را در چنگال سرسخت‌ترين دشمنان خود قرار دهد و خود را از دست او راحت كند.

و سرانجام توطئه نهايى خود را عملى ساخت و امام (ع) را بطرز حيله گرانه‌اى در طوس به شهادت رسانيد. مشهور مورخان، تاريخ شهادت امام (ع) را آخر ماه صفر سال 203 هجرى ذكر كرده‌اند.

مأمون براى سرپوش نهادن به جنايت خود، پس از شهادت امام رضا (ع) سينه چاك كرد و اشك ريخت؛ سپس گروهى از سادات و هواداران امام (ع) را فراخواند و پيكر مطهر آن حضرت را به آنان نشان داد و چنين وانمود كرد كه حضرت رضا (ع) به مرگ طبيعى از دنيا رفته است. سپس براى جلوگيرى از هر گونه شورشى، دستور داد جسد مطهر امام رضا (ع) را شبانه تجهيز كرده و دفن نمايند.

پرسش‌

1- مأمون پس از رويارويى با سياستها و تدابير امام رضا (ع) در منصب ولايتعهدى دست به چه اقدامات مذبوحانه‌اى زد؟

2- دو نمونه از شايعات دروغين دستگاه خلافت عباسى عليه امام رضا (ع) را بيان كنيد.

3- مجالس بحث و مناظره امام رضا (ع) با ارباب ملل مختلف از سوى مأمون با چه انگيزه‌اى تشكيل مى‌شد؟

4- آخرين توطئه مأمون عليه امام رضا (ع) چه بود و در چه زمانى واقع شد؟

5- مأمون پس از شهادت امام رضا (ع) دست به چه اقداماتى زد؟