«رضا» را به پدرتان داده است؛ چون آن حضرت را براى ولايتعهدى خود پسنديده بود.

امام جواد (ع) فرمود:

سوگند به خدا دروغ گفته و خيانت كرده‌اند؛ بلكه خداوند او را «رضا» ناميد؛ زيرا آن حضرت مورد پسند خداوند در آسمان و مورد پسند رسول خدا (ص) و امامان پس از آن حضرت در زمين بود.

عرض كردم: مگر هر يك از پدران پيشين شما مرضىّ خدا، پيامبر (ص) و ائمّه عليهم‌السّلام نيستند؟ فرمود: چرا، چنين هستند.

گفتم: پس چگونه از ميان آنان، پدرتان، «رضا» لقب يافته است؟ فرمود: بدان جهت كه دشمنان آن حضرت همچون دوستانش به او رضايت داشتند، و اين از ويژگيهاى آن گرامى است؛ از اين جهت وى از ميان امامان (ع) «رضا» ناميده شد. [1]

در روايتى ديگر به نقل از سليمان بن مروزى آمده است:

موسى بن جعفر (ع) فرزندش على را «رضا» لقب نهاد و بارها مى‌فرمود: فرزندم «رضا» را بخوانيد؛ به فرزندم «رضا» چنين گفتم و فرزندم «رضا» به من چنين گفت. [2]

پدر و مادر

پدر امام هشتم، حضرت موسى بن جعفر (ع) و مادرش زنى با فضيلت به نام «نجمه» است كه «امّ البنين»، «تُكْتَم»، «سمان»، «خيزران» و ... نيز خوانده، مى‌شد. زمانى كه پيشواى هشتم (ع) از او متولد شد نام «طاهره» را بر او نهادند. [3] بحث از اين بانوى گرامى را در چند محور پى مى‌گيريم.

الف- چگونگى راهيابى به بيت امامت‌

[1] - عيون اخبارالرضا (ع)، ج 1، ص 24. در ضمن از اين روايت علّت ملقّب شدن آن حضرت به «رضا» نيز معلوم مى‌شود

[2] - همان، ص 25

[3] - ر. ك: دلائل الامامة، ص 183؛ مناقب، ج 4، ص 367 و اعلام الورىٰ‌، ص 313. ظاهراً اين بانوى مكرّم در ايام اسارت «تكتم» خوانده مى‌شد، سپس در خانۀ حميده خاتون به نام «نجمه» و بعد از تولد حضرت رضا (ع) «طاهره» ناميده شده است