بكشند.

شورش ابن اشعث‌

عبدالرحمن بن محمد بن اشعث از جانب حجاج مأمور جنگ با ملوك هند بود. او در يك مرحله پيروز شد و طى نامه‌اى ضمن خبر پيروزيها براى حجاج نوشت كه صلاح است تا مدتى براى جمع آورى اطلاعات، نيرو و امكانات از جنگ دست بكشد. حجاج او را به شدت توبيخ كرد و بين ادامه جنگ يا كناره گيرى از فرماندهى مخيّر ساخت.

عبدالرحمن نظرات غير واقع بينانه حجاج را با سپاهيان در ميان گذارد و از حجاج بد گفت و سپاهيان كه بر رأى او بودند، ضمن خلع حجاج و عبدالملك با او بر كتاب خدا، سنّت پيامبر و خلع امامان گمراه و جهاد با بى‌دينان بيعت كردند.

سپاهيان عبدالرحمن به سوى بصره هجوم آوردند و در جنگ با مقدّمه سپاه حجاج در سال 81، آنان را به سختى شكست دادند. حجاج از بصره هم عقب نشست و عبدالرحمن وارد بصره شد و اهل آن كه از ظلم و ستم حجاج به تنگ آمده بودند، به وى پيوستند.

در سال 82 بين حجاج و عبدالرحمن جنگ در گرفت و عبدالرحمن شكست خورد و به كوفه عقب نشينى كرد و در كوفه با يارى اهل كوفه در مقابل سپاه شام موضع گرفت. سپاه شام و حجاج به دستور عبدالملك به اهل كوفه و عبدالرحمن پيشنهاد مصالحه دادند ولى از جانب عبدالرحمن ردّ شد.

عبدالملك كه از اين شورش هراس داشت حاضر بود براى جلوگيرى از درگيرى دوباره با ابن اشعث، حجاج را از حكومت عراق عزل كند و امتيازهاى ديگر بدهد ولى عبدالرحمن كه هم احساس پيروزى مى‌كرد و هم به وعده‌هاى عبدالملك اطمينان نداشت، پيشنهاد را نپذيرفت و بعد از درگيريهاى فراوان در نهايت عبدالرحمن شكست خورد و تعداد زيادى از عراقيان اسير شدند و حجاج هر كدام از آنان را كه به كفر خود اقرار نكرد، كشت. عبدالرحمن فرار كرد و بعد از يك درگيرى ديگر با سپاه عراق در